شەپۆلێکی دیکەی بەفر و بارانبارین دەستپێدەکاتەوە

گەلی کوردستان

دیمەنی بەفر لە گوندی بارێ

لەئێوارەی سبەینێوە قۆناغی دووەمی شەپۆلێکی بەفر و باران روو لە ناوچە جیاوازەکانی هەرێمی کوردستان دەکاتەوە و پێشبینی بارینی رێژەیەکی زۆر لە بەفرو باران دەکرێت و شەپۆلەکە چەند رۆژێک دەخایەنێت.

ئاراس جەبار شارەزای کەشناسی رایگەیاند: لەچەند رۆژی رابردوودا بەفر و بارانی باش لەناوچەکانمان باری و لەماوەی قۆناغی یەکەم و دووەمی ئەم زنجیرە دابەزینەی بارستە هەواکانی جەمسەری باکور کە بووە هۆی دروستبوونی نزمەپاڵەپەستۆیەکی درێژخایەن لە دەریای ناوەراستەوە بۆ سەر ناوچەکانمان و بەفر و بارانی باش باری، هەربۆیە وەک پێشبینیمان کردبوو ئەم مانگە مانگێکی باش و باراناوی بوو، بەجۆرێک لەسەرجەم ناوچەکانی کوردستان بڕی پێویست باران و بەفرباری و وشکە ساڵی چەند ساڵەی رابردووی کۆتای پێهێنا، هاوکات مانگەکانی داهاتووی ئەم وەرزەش پێشبینی بارینی بەفر و بارانی زیاتری تیا دەکرێت و رێژەکان زیاتر بەرزدەبنەوە.

راشیگەیاند: کاریگەری ئەم شەپۆلە سەرمایەی ئێستا هەیە لەسەر ناوچەکەمان سبەینێش بەردەوامی دەبێت و پلەکانی گەرما بەنزمی دەمێننەوە لەگەڵ بەردەوامی دیاردەی شەختە، هەربۆیە داوادەکەم هاووڵاتیان ئاگاداربن و سەردانی ناوچە شاخاویەکان نەکەن، چونکە لەم کاتەدا رێگاکان بەستوون و مەترسی خلیسکان و لێکەوتنەوەی رووداوی نەخوازراویان هەیە .

ئاراس جەبار ئاماژەی بەوەشکرد، لە ئێوارەی سبەینێوە 31ی12ی2025 قۆناغی کۆتایی ئەم شەپۆلە دەستپێدەکاتەوە و جارێکی دیکە شەپۆلێکی مامناوەند بۆ چڕی بەفر و بارانبارین لەدەریای ناوەراستەوە هەرێمی کوردستان دەگرێتەوە، لەگەڵ هاتنەوەی بارستە هەوایەکی سارد کە ئەمجارە بارستە هەواکە کەمتر ساردە بەراورد بە قۆناغی پێشتر و سەرەتای کاریگەرییەکانی لەسنوری پارێزگای دهۆکەوە دەستپێدەکات و پاشان لە بەرەبەیانی رۆژی پێنجشەمەوە 1ی1ی2026 درێژ دەبێتەوە بۆ سەر ناوچە شاخاوییەکانی سنوری پارێزگای هەولێر بەتایبەت ناوچە سنورییەکان و دواتر لە بەرەبەیانی رۆژی هەینیەوە 2ی1ی2026 کاریگەری شەپۆلەکە فراوانتر دەبێت و سنوری ئیدارەی راپەرین و پارێزگای سلێمانی و هەڵەبجە بەرێژەی باش ومامناوەند دەگرێتەوە و بەلاوازیش سنوری پارێزگای کەرکوک و ئیدارەی گەرمیان دەگرێتەوە و لەسنوری پارێزگاکانی دهۆک و هەولێر ئەگەری بارینی بەفری تەواو دەبێت، تەنها لەناوچە شاخاوییەکان لە بەرزی 800 بۆ 1000 مەتر زیاتر لەئاستی رووی دەریاوە لەخوار ئەو بەرزیەش بەفر و بارانی تێکەڵ یان تەنها باران دەبارێت و لە ناوچە شاخاوییەکانی سنوری ئیدارەی راپەرین لەبەرزی 1000 مەترەوە بەفر بارینی تەواو دەبێت واتا لەناو شارەکان پێشبینی بەفر بارین ناکرێتەوە، بەڵام ئەگەری بارینی بارانێکی زۆر دەبێت.

راشیگەیاند: هاوکات لە سنوری پارێزگای سلێمانی و هەڵەبجە کاریگەری هەوا ساردەکە کەمتر دەبێت و لەناوچە شاخاوییەکان لەبەرزی 1200 بۆ 1300 مەترەوە بەفر دەبارێت لەسەنتەری شارەکانیش بارانی باش و مامناوەند دەبێت واتە شەپۆلی ئەمجارە بۆ ناوچە شاخاویە بەرز و سنورییەکان هەر بەسەرمای بەهێز و بەفری چڕ بەردەوامی دەبێت، بەڵام لەناوچە نیمچە شاخاوییەکان و نزمەکان بە پێچەوانەوە پلەکانی گەرما کەمێک بەرزدەبنەوە و ئەمجارە ئەگەری بەفربارین لاوازدەبن.

ئەو شارەزایەی کەشناسی روونیشیکردەوە، لە بەرەبەیانی رۆژی شەمە 3ی1ی2026 بەیەکجاریی کۆتایی بەو شەپۆلە چەند رۆژییە دێت و کەشوهەوای ناوچەکە جێگیر دەبێتەوە و تا رۆژی 10ی1ی2026 پێشبینی هاتنی باران و بەفری نوێ ناکرێت و بەدرێژای ئەو ماوەیەش ناوچەکە لەژێر کاریگەری بەرزەپاڵەپەستۆیەکدا جێگیر دەبێت .

رێژەی پێشبینیکراوی بەفر و باران لە قۆناغی کۆتایی ئەم شەپۆلەدا

ناوچە شاخاویەکانی سنوری پارێزگای دهۆک و هەولێر و ئیدارەی راپەرین و سۆران ئەگەری بارینی 40 - 60 سم بەفری نوێ دەبێت و لەگەڵ بارینی 30 تا 70ملم باران لەسەنتەری شارەکان و ناوچە نزمەکان .

ناوچە شاخاوییە بەرز و سنورییەکانی پارێزگای سلێمانی و هەڵەبجە ئەگەری بارینی 10 - 25سم بەفری نوێ دەبێت، لەگەڵ بارینی 10 - 20 ملم باران لەسەنتەری شارەکان و ناوچە نیمچە شاخاوییەکان .

سنوری پارێزگای کەرکوک و ئیدارەی گەرمیان ئەگەری بارینی 4 - 12 ملم باران دەبێت.

PUKMEDIA