هێرشه‌كه‌ی كۆرمۆر و كاردانه‌وه‌كان

PUKMEDIA

هێرش بۆ سەر كێڵگه‌ی كۆرمۆر

سه‌عات 11:30 ده‌قیقه‌ی شه‌وی چوارشه‌ممه‌ 26ی11ی2025، هێرشكرایه‌ سه‌ر كێڵگه‌ی كۆرمۆر له‌سنووری قه‌زای چه‌مچه‌ماڵ له‌پارێزگای سلێمانی كه‌ بووه‌ هۆی كه‌وتنه‌وه‌ی ئاگرێكی گه‌وره‌ له‌تانكییه‌كی كۆگاكردنی گازی شل و كه‌مبوونه‌وه‌ی به‌رهه‌مهێنانی كاره‌با له‌هه‌رێمی كوردستان به‌ رێژه‌ی 80٪.

هێرشه‌كانی سه‌ر كۆرمۆر

به‌پێی به‌دواداچوونه‌كانی PUKMEDIA ساڵی رابردوو، 11 جار هێرش كراوه‌ته‌ سه‌ر كێڵگه‌كه‌و زیانی گیانیشی لێكه‌وتووه‌ته‌وه‌، به‌ڵام به‌رهه‌مهێنانی غاز به‌رده‌وامی هه‌بووه‌ و كاریگه‌ری نه‌كردووه‌ته‌ سه‌ر بڕ‌ی به‌رهه‌مهێنانی كاره‌با، به‌ڵام هێرشه‌كه‌ی شه‌وی چوارشه‌ممه‌ی رابردوو به‌رهه‌مهێنانی غازی راگرت و كاریگه‌ری كرده‌ سه‌ر بڕ‌ی به‌رهه‌مهێنانی كاره‌با و پێدانی كاره‌با به‌هاووڵاتیان، به‌شێوه‌یه‌ك پێدانی كاره‌با بۆ 6 - 8 سه‌عات له‌شه‌و و ڕ‌ۆژێكدا كه‌مبووه‌ته‌وه‌ و بڕ‌ی 2,700 بۆ 3,000 مێگاوات كاره‌با له‌ده‌ستچووه‌، هاوكات به‌رهه‌مهێنان بۆ 1,300 بۆ 1,400 مێگاوات دابه‌زیوه‌ و به‌شێوه‌یه‌كی یه‌كسان به‌سه‌ر شاره‌كانی هه‌رێمی كوردستاندا دابه‌شده‌كرێت.

په‌یوه‌ست به‌كاتی ئاسایی بوونه‌وه‌ی بڕ‌ی به‌رهه‌مهێنان، له‌رۆژی هێرشه‌كه‌وه‌ چاوه‌ڕ‌وانده‌كرێت له‌ماوه‌ی 48 سه‌عاتی داهاتوودا پێدانی كاره‌با ئاسایی ببێته‌وه‌، چونكه‌ وێستگه‌ی كۆرمۆر چاككراوه‌ته‌وه‌، كۆمپانیای به‌رهه‌مهێنه‌ر داواده‌كات دڵنیایی پێبدرێت بۆ ئه‌وه‌ی ئه‌م ڕ‌ووداوانه‌ دووباره‌ نه‌بنه‌وه‌، به‌ڵام شه‌وی رابردوو وه‌زاره‌تی كاره‌بای هه‌رێمی كوردستان راگه‌یه‌ندراوێكیدا سوپاسی هاووڵاتیانی هه‌رێمی كوردستانی كرد له‌ به‌رامبه‌ر خۆڕ‌اگریان له‌م كاته‌ سه‌خته‌دا، به‌بێ ئه‌وه‌ی كاتی ئاسایی بوونه‌وه‌ی به‌رهه‌مهێنانی كاره‌با ئاشكرا بكات و ته‌نها رایگه‌یاند:"هه‌موو لایه‌ك دڵنیا ده‌كه‌ینه‌وه‌ كه‌ وه‌زاره‌تی كاره‌با، شانبه‌شانی هه‌ریه‌ك له‌ وه‌زاره‌تی سامانه‌ سروشتییه‌كان و هێزه‌ ئه‌منییه‌كان و دانا غاز هه‌وڵه‌كانیان چڕ‌كردۆته‌وه‌ بۆ ئه‌وه‌ی ئاستی به‌رهه‌مهێنان ئاسایی ببێته‌وه‌".

یه‌كێتی هه‌میشه‌ ئاماده‌بووه‌ غاز بخرێته‌ خزمه‌ت خه‌ڵك

خه‌مخۆری یه‌كێتیی نیشتمانیی كوردستان بۆ غازی هه‌رێم و به‌كارهێنانی بۆ خزمه‌تی كۆمه‌ڵانی خه‌ڵكی كوردستان، پارتی ناچار كرد كه‌ ده‌سته‌به‌رداری هه‌نارده‌ی غاز بێت، به‌ڵام كاتێك كه‌ غازه‌كه‌ كرایه‌ خزمه‌تی خه‌ڵكی كوردستان، ئه‌وا یه‌كێتی ئاماده‌یی ده‌ربڕ‌ی له‌ڕ‌ێگای پرۆژه‌ی حكومه‌تی هه‌رێمی كوردستانه‌وه‌ كه‌ قوباد تاڵه‌بانی جێگری سه‌رۆكوه‌زیران نوێنه‌رایه‌تی یه‌كێتی ده‌كات، غازی كۆرمۆر بخرێته‌ خزمه‌تی پرۆژه‌ی رووناكی كه‌ كاره‌بای 24 سه‌عاتی بۆ هاووڵاتیان دابین ده‌كات، دوای هێرشه‌كه‌ی ئه‌مدوایه‌ش بۆ هه‌موو لایه‌ك روونبووه‌ كه‌ چۆن غازه‌كه‌ خراوه‌ته‌ خزمه‌تی گشتی و به‌بێ ئه‌و غازه‌ پرۆژه‌یه‌كی رووناكی بوونی نابێت، بۆیه‌ ئێستا له‌هه‌موو كات زیاتر هاووڵاتیان له‌ سیاسه‌تی راست و دروستی یه‌كێتی تێگه‌یشتوون و هه‌مووان به‌بێ جیاوازی نیگه‌رانن له‌هێرشكردنه‌ سه‌ر كێڵگه‌كه‌، چونكه‌ زیانی به‌ هاووڵاتیانی هه‌رێم گه‌یاندووه‌ نه‌ك گیرفانی حزب و به‌رپرسان، هه‌ر ئه‌مه‌ش وایكرد كاردانه‌وه‌ی ناوخۆیی و ده‌ره‌كی لێبكه‌وێته‌وه‌

هێرشه‌كه‌ی سه‌ر كۆرمۆر كاردانه‌وه‌ی لێكه‌وته‌وه‌

له‌سه‌ر ئاستی هه‌رێمی كوردستانیش بافڵ جه‌لال تاڵه‌بانی، سه‌رۆكی یه‌كێتی نیشتمانیی كوردستان له‌ په‌یامێكی تونددا ڕ‌ایگه‌یاند، هێرشه‌ تیرۆریستییه‌كه‌ی سه‌ر كێڵگه‌ی كۆرمۆر، قابیلی قبوڵ نییه‌، وه‌ڵامدانه‌وه‌یان توند و یه‌كلاكه‌ره‌وه‌ ده‌بێت، ده‌شڵێت، پێویسته‌ چه‌ك ته‌نیا له‌ده‌ستی ده‌وڵه‌ت بێت و میلیشیاكانی ده‌ره‌وه‌ی یاسا هه‌ڵوه‌شێندرێنه‌وه‌، یان له‌ناوببرێن.

هاوكات، قوباد تاڵه‌بانی، جێگری سه‌رۆكوه‌زیرانی هه‌رێم، په‌یامێكی له‌باره‌ی هێرشكردنه‌سه‌ر كێڵگه‌ی گازی كۆرمۆر بڵاوكرده‌وه‌ و رایگه‌یاند: هێرشكردنه‌سه‌ر كۆرمۆر، تاوانێكی تیرۆریستییه‌ و چه‌ند باره‌بوونه‌وه‌ی بۆ ژێرخانی ئابووریی كوردستان په‌ره‌سه‌ندنێكی مه‌ترسیداره‌ و پێویستی به‌ هه‌نگاویی كرده‌ییه‌، راشیده‌گه‌یه‌نێت: ئه‌ركی حكومه‌تی فیدراڵه‌ بكه‌رانی ئه‌م هێرشه‌ رووبه‌ڕ‌ووی سزا بكاته‌وه‌، چونكه‌ به‌رده‌وامی ئه‌م هێرشانه‌ چیتر قبوڵكراونییه‌ و ده‌بێت هه‌نگاوی سه‌ره‌كیی حكومه‌تی داهاتووی عیراق كۆتاییهێنان بێت به‌م دۆخه‌.

كاردانه‌وه‌ عیراقییه‌كان

په‌یوه‌ست به‌كاردانه‌وه‌ عیراقییه‌كانیش له‌تیف ڕ‌ه‌شید، سه‌رۆككۆماری عیراق به‌پێویستی ده‌زانێت لێكۆڵینه‌وه‌یه‌كی گشتگیر له‌هێرشی سه‌ر كێڵگه‌ی كۆرمۆر بكرێت و ورده‌كارییه‌كانی هێرشه‌كه‌ ئاشكرا بكرێت و داوای یه‌كڕ‌یزی سه‌رجه‌م هێز و لایه‌نه‌ سیاسییه‌كان ده‌كات، بۆ كاركردن له‌پێناو ڕ‌ێگه‌گرتن له‌هه‌ر هه‌وڵێك بۆ دروستكردنی تووندوتیژی و پشێوی.

هاوكات محه‌ممه‌د شیاع سوودانی سه‌رۆكوه‌زیرانی عیراقیش سه‌رپه‌رشتی كۆبوونه‌وه‌یه‌كی باڵای ئه‌منیی كردو دوو لیژنه‌ی باڵای بۆ لێكۆڵینه‌وه‌ له‌ ڕ‌ووداوه‌كه‌ پێكهێناوه‌، له‌گه‌ڵ لیژنه‌یه‌ك له‌فه‌رمانده‌یی هێزه‌ هاوبه‌شه‌كان بۆ دۆزینه‌وه‌ و به‌ سزاگه‌یاندنی ئه‌نجامده‌رانی ڕ‌ووداوه‌كه‌.

هه‌روه‌ها چوارچێوه‌ی هه‌ماهه‌نگیی شیعه‌كانیش ده‌ڵێت: پشتیوانیی ئه‌و لیژنه‌یه‌ ده‌كه‌ین كه‌ سوودانی بۆ لێكۆڵینه‌وه‌ پێكیهێناوه‌و پێویسته‌ هێرشه‌كه‌ وه‌ك هه‌ڕ‌ه‌شه‌یه‌كی نیشتمانی سه‌یربكرێت و ڕ‌ێوشوێنی پێویستیش بۆ ڕ‌ێگری له‌ دووباره‌بوونه‌وه‌ی ئه‌و جۆره‌ هێرشانه‌ بگیرێته‌به‌ر.
ئه‌م كه‌سایه‌تیه‌ عیراقیانه‌ش هێرشه‌كه‌یان سه‌ركۆنه‌ كرد
•   قه‌یس خه‌ز عه‌لی ئه‌مینداری گشتیی عه‌سائیبی ئه‌هلی حه‌ق
•  عه‌ممار حه‌كیم سه‌رۆكی ڕ‌ه‌وتی حیكمه‌
•  خه‌میس خه‌نجه‌ر سه‌رۆكی هاوپه‌یمانیی حه‌سم
•  ڕ‌ه‌یان كلدانی سه‌رۆكی بزووتنه‌وه‌ی بابلیۆن
•  حزبی موته‌حیدون
•  موحسین مه‌نده‌لاوی


كاردانه‌وه‌ جیهانییه‌كان

هه‌روه‌ها په‌یوه‌ست به‌ كاردانه‌وه‌ جیهانییه‌كایش ،توركیاو  نوێنه‌رایه‌تیی یه‌كێتیی ئه‌وروپا و ئه‌مریكا له‌عیراق و باڵیۆزی فه‌ره‌نسا و یۆنامی، به‌ بڵاوكردنه‌وه‌ی ڕ‌اگه‌یاندراو و په‌یام، هێرشه‌كه‌ی سه‌ر كێڵگه‌ی گازی كۆرمۆریان به‌ توندی سه‌ركۆنه‌ كرد.

بۆ ئاشكراكردنی ئه‌نجامده‌رانی هێرشه‌كه‌ و زیانه‌كانی لیژنه‌ی هاوبه‌شی عیراق و هه‌رێمی كوردستان پێكهێنراو دوای شه‌ش سه‌عات مانه‌وه‌ له‌كۆرمۆر، جۆری هێرشه‌كه‌یان یه‌كلایی كرده‌وه‌ كه‌ تێكه‌ڵه‌یه‌ك بووه‌ له‌ مووشه‌ك و درۆن، هاوكات به‌ڵێنی پاراستنی ئاسمانی كێڵگه‌كه‌شیان به‌ دانه‌غاز دا.

دۆزینەوەی كێڵگه‌ی كۆرمۆر

كێڵگه‌ی كۆرمۆر گه‌وره‌ترین كێڵگه‌ی هه‌رێمی كوردستان و عیراقه‌ و ده‌كه‌وێته‌ قه‌زای چه‌مچه‌ماڵ، سه‌ره‌تای دۆزینه‌وه‌ی كێڵگەکە ده‌گه‌ڕ‌ێته‌وه‌ بۆ ساڵی 1928 كه‌ ئه‌و كات كۆمپانیاییه‌كی نه‌وتی ئینگلیز بۆ دۆزینه‌وه‌ی نه‌وت گه‌ڕ‌انێكی تێدا كردووه‌، دواتریش چه‌ند جارێك بۆ ده‌رهێنانی نه‌وت كاری تێدا كراوه‌، به‌ڵام ده‌ركه‌وتووه‌ زیاتر غازی تێدایه‌ نه‌ك نه‌وت، دواجاریش له‌ساڵی 2008 به‌پێی رێكه‌وتنێكی حكومه‌تی هه‌رێمی كوردستان و كۆمپانیای داناغاز بۆ یه‌كه‌مجار غازی لێوه‌به‌رهه‌مهێنراو ئێستاش رۆژانه‌ توانای به‌رهه‌مهێنانی 750 ملیۆن پێ سێجا به‌رهه‌مده‌هێنێت.


PUKMEDIA