Serok Mam Celal dostaniya Êraq ,Kurdistan û Çînê bihêz kir

Kurdistan 05:33 PM - 2023-06-18

Serok Mam Celal di sala 2007 de serdana Çînê dike

Balyozê Çînê li Êraqê Cui Wei teqez kir ku Çîn û Êraq dostaniyeke kevneşopî ya kûr heye û Êraq yek ji yekem welatên ereb e ku peywendiyên dîplomatîk bi Çîna nû re datîne û ew jî hevkarekî girîng e ji bo Çînê di hevkarîkirina avakirina "Kember û Rê" li Rojavayê Asya û Bakurê Afrîkayê, tekez kir ku Serok Mam Celal jiyana xwe ji bo bihêzkirina peywendiyên Êraqî û Çînî terxan kir û her wiha Partiya Komonîst a Çînê bi Yekîtiya Niştimanî re dostanîyeke kûr heye.

Serok Mam Celal jiyana xwe ji bo bihêzkirina peywendiyên Êraqî û Çînî terxan kir

Balyozê Çînê li Êraqê Cui Wei di dema beşdarbûna xwe di bernameya (Karên Êraqî) de ku li ser kanala (El-Mesra) tê weşandin, got: "Di sala 2015an de, peywendiyên şirîkatiya stratejîk di navbera her du welatan de hatin danîn û ji wê demê ve baweriya siyasî ya hevbeş bi berdewamî bihêz bûye, û hevkariya pratîkî di navbera wan de destkeft bi dest xistine ku pêş ew dîroka Serok Mam Celal jiyana xwe ji bo bihêzkirina peywendiyên Êraqî û Çînî terxan kir  ku ya îro berdewamiya bingeha pêştire. ’’
Di Kanûna 2022an de, Serokê Çînê Xi Jinping, di dema beşdarbûna xwe ya yekem civîna Çînî-Erebî de, bi serokwezîrê Êraqê Mihemed re civiya. Serkirdeyên her du welatan li ser riyên kûrkirina peywendî û hevkariyên dostane di navbera her du welatan de di warên cuda de lihevkirineke girîng pêk anîn.
Balyozê Çînê her wiha got: "Îsal 65 sal bi ser damezrandina peywendiyên dîplomatîk di navbera Çîn û Êraqê de derbas dibe û aliyê Çînî amade ye ligel aliyên Êraqî kar bike da ku vê derfetê bi kar bîne ji bo cîbicîkirina encamên yekem civîna Çînê, civîna bilind a bi Welatan Erebî re  û hevdîtina serokên her du welatan, û xurtkirina hevkarî û berjewendiya hevbeş di warên cuda de." Pêşerojeke geştir ji bo peywendiyên hevpariya stratejîk di navbera Çîn û Êraqê û di navbera Çîn û welatên erebî de.

Yekem serokomarê Êraqê Serok Mam Celal  serdana Çînê kir

Li ser peywendiyên Yekîtiya Niştimanî ya Kurdistanê li gel Çînê û rola Serok Mam Celal di bihêzkirina peywendiyên Êraq û Çînê de jî, Balyozê Çînê  got: Yekîtiya Niştimanî ya Kurdistanê yek ji hêzên siyasî yên girîng li Êraqê ye û serokê nemir Mam Celal Talebanî siyasetmedarekî navdar ê Êraqî bû û ew yekem serokomarê Êraqê ye ku ji dema damezrandina peywendiyên dîplomatîk di navbera her du welatan de di sala 1958 de, sê caran di salên 1955, 2004 û 2007 de serdana Çînê kiriye, ew dostekî kevn û nêzîkî  gelê Çînî, anî ziman ku Mam Celal Talebanî jiyana xwe ji bo xurtkirina dostaniya Çînê-Êraqê terxan kir û di vî warî de tevkariyên erênî kir, ku em van hemûyan teqdîr dikin.

Serok Bafil :Dostaniyek kûr ya YNKê  û Partiya Komunîst a Çînê  berdewame 

Di berdewamiya axaftina xwe de got: "Partiya Komunîst a Çînê û Yekîtiya Niştimanî ya Kurdistanê dostaniyeke kevneşopî ya kûr heye û di salên dawî de li ser asta cuda danûstandinên berfireh di navbera wan de çêbûn. Di sala 2021 de Serokê Yekîtiya Niştimanî ya Kurdistanê Bafil  Celal Talebanî , pîrozbahiyên germ bi helkefta sed saliya damezrandina Partiya Komonîst a Çînê pêşkêş kir. Sibata 2023an de, şanda Partiya Komonîst a Çînê serdana Êraqê kir û bi birêz Bafil Talebanî re hevdîtin kir û tekez kir ku aliyên Çînî  hewlên hevbeş didin li gel Yekîtiya Niştimanî ya Kurdistanê û aliyên din ên Êraqî, ji bo berdewamkirina kûrkirina danûstandinên hizbî di navbera her du welatan de, û zêdekirina peywendiyan û sûdwergirtina ji hev li ser ezmûnên hukimdarî û rêveberiyê, ji wan jî ew e ku bi berdewamî hêmanên peywendiyên şirîkatiya stratejîk a Çîn û Êraqê dewlemendtir dike.

Têkiliyên hevkariya stratejîk

Balyoz Wei tekez kir, "Aliya Çînî piştgiriya  wê yekê dike ku hemû aliyên Êraqî yekrêzî û hevkariyê di navbera xwe de bihêz bikin, û pê bawer e ku gelê Êaqê jîr û şiyana çareserkirina pirsgirêkên xwe heye, bi hêviya ku Êraq bigihe asayîş û ewlekarî, bextewarî û pêşketinê di demek zû de."
Wî got, "Çîn û Êraqê peywendiyên şirîkatiya stratêjîk hene, ji ber wê jî tiştekî xwezayî ye ku peywendiyên me ligel Herêma Kurdistana Êraqê beşeke giring ji van peywendiyan be. Partiya Komunîst a Çînê  bi Yekîtiya Niştimanî ya Kurdistanê  re peywendiyên dostane didomîne,herwiha got ku, aliyê Çînî amade ye li ser hevkarîkirina Herêma Kurdistanê di warên enerjî, geştyarî, ragihandinê û hwd. de, li ser handana kompaniyên çînî yên hişyar berdewam be li herêmê kar û sermayeguzarî bikin, ku ev yek jî dibe sedema pêşketina aborî û civakî ya herêmê.

Hejmara serîlêdanên vîzeya Çînî ya temamkirî pir zêde bûye

Wî diyar kir, "Balyozxaneya Çînê pir eleqedar e bi pevguhertina kesan di navbera Çîn û Êraqê de, û hewlên mezin dide ji bo temamkirina karê vîzeyê. Ev demek e me demjimêrên kar û hejmara rezervasyonên konsulxaneyê zêde kiriye, ji ber vê yekê hejmara serîlêdanên vîzeyê yên temamkirî pir zêde bûye." Wî got, "Em pêşwaziya hevalên xwe yên Êraqî dikin ku dixwazin biçin Çînê da ku malper û hesabên balyozxaneya me li ser Facebookê û yên din bişopînin da ku siyaseta niha ya vîzeyê, prosedurên serîlêdanê û agahdariyên din ên têkildar bibînin."
Çîn her sal kursên rahênanê yên dualî û piralî pêşkêşî Êraqê dike û derfetên perwerdehiya akademîk di warên agahdarî û ragihandinê, zanist û teknolojiyê, qanûn, perwerde, enerjiya paqij, kêmkirina xizaniyê, lênihêrîna pizîşkî, têkoşîna li dijî çolbûnê û yên din pêk tîne. Di sala borî de, 275 Êraqî beşdarî 84 korsên rahênanê bûn, û 16 xwendekarên Êraqî li zanîngeh û enstîtûyên Çînî tomar kirin, tevî tundûtûjîya nisbî ya tedbîrên pêşîgirtinê li Çînê.

Pevguhertina ezmûnan li ser têkoşîna li dijî çolbûnê

Li ser pirsgirêka çolbûnê li cîhanê, balyoz Cui Wei got: Çîn giringiyeke mezin dide şerê biyabanbûnê û piştî xebata bi salan destkeftên berçav bi dest xistine li  Welatên Erebî  û li ser şerê biyabanbûnê, û piştevaniya geşepêdan û guhertina aboriya Êraqê xebat dike.

Zêdetirî 100 welat piştgirî didin Înîsiyatîfa Pêşveçûna Gerdûnî

Di sê salên çûyî de, ji 2021 heta 2023, Serokê Çînê Xi Jinping bi rêzê Înîsiyatîfa Pêşveçûna Gerdûnî, Înîsiyatîfa Ewlekariya Gerdûnî û Înîsiyatîfa Şaristaniya Gerdûnî pêşkêş kir.
Li ser vê yekê, balyoz dibêje, "Insiyatîfa geşepêdana cîhanî armanc dike ku ji bo cîhanê civatek pêşkeftina hevbeş ava bike, bang li civaka navdewletî dike ku pabendî pêşaniya geşepêdanê be, pabend be ku di rêza yekem de bihêle, bi berjewendiyê ve girêdayî be, ji bo herkesî, tolerans, pabendbûna bi pêşkeftina nûjeniyê, pabendbûna bi hevjiyana lihevhatî ya di navbera mirov û xwezayê de, û pabendbûna bi baldarîkirina li ser xebatê.
  Ji bo bilezkirina cîbicîkirina Rojeva Neteweyên Yekbûyî ji bo Pêşkeftina Berdewam a sala 2030, bêtir zêdetirî 100 welat û gelek rêxistinên navneteweyî, di nav wan de Neteweyên Yekbûyî, piştgiriya xwe ji bo destpêşxeriya geşepêdana cîhanî nîşan dane.

Pêşveçûnên pêşveçûna gerdûnî, ewlehiya gerdûnî û şaristaniya gerdûnî

Navbeynkariya serketî ji bo vegerandina têkiliyên navbera Erebistana Siûdî û Êranê, pratîkeke dîplomatîk a girîng a Çînê ye di cîbicîkirina destpêşxeriya ewlehiya cîhanî li Rojhilata Navîn, ku berpirsiyariya Çînê wekî welatekî sereke di pêşvebirina pêşketina mirovatiyê û lêgerîna lihevhatina ji bo cîhanê nîşan dide û pêşkêşî dike, bandorek erênî ya mezin li ser cîhana tevlihev.
PUKMEDIA