Erebên Sûriyê û kurdên wê
Nêrîn 10:19 AM - 2024-04-08
Îro li
Sûriyê du cure Ereb hene yên dilsoz bo Sûriyê kêmin, hinek ji wan erebên ser bi
Turkiyê ve ne yan erebên ser bi Îranê û wilayeta Feqiyê ve ne. Li aliyekê
Erebên Tirkiyê, li aliyê din Erebên Îranê û Welayetên Feqîh hene. Ew bi hev re
di şerekî giran û nekokiyan de ne û ji hev hez nakin, lê bi hev re li hev dikin
carekê tenê.
paredoksa
yekem ewe bi hev re dijminatiya Kurdan dikin û dixwazin wan bişkînin. Yek ji bo
xatirê axayê xwe yê tirk ku fobiya kurdan pêre ye dijminatiya kurdan dike, ya
din jî ji bo axayê xwe Waliya Feqiyê dijminatiya kurdan dike. Ev dijminatiya
hevpar û dilsoz şîwwaya parastina Erebî û nasnameya niştimanî ya Sûriyê dema ku
rewa be digire. Erebên sûrî ji bo xatirê axayên Tirk û Îranî nefretê di navbera
xwe de diguherînin û şer dikin, erebiya xwe paşguh dikin, tenê di rûbrûbûna
kabosa Kurd de erûbûya xwe bi bîrtînin. Di heman demê de Tirkiye û Îran erebiya
wan bin pê dike.
Paradoksa
duyemîn, ku di fikir û reftarên Erûbî yê Sûrî de ye em ji xwendina dîrokê û
serpêhatiyên wî bi zelalî derdixin holê, ew e ku dijminê dîrokî yê Ereban û
nasnameya Erebî ye, ku tehdîdeke dîrokî ya hebûnê pêk tine, di her demî de
temsîla kurdan ne kiriye, ne li Îsraîl jî, xetereya ku di serdema me de acîl tê
dîtin her tim faris û tirk bûye. Di nava nakokiyên bi Îsraîl re, Ereban
dijminên xwe yên dîrokî Tirk û Farisan ji bîr kirin û ji bîr kirin û li hember
wan xemsar bûn, di berdêla wê de Erûbiya xwe winda kirin . Li Şam û Êraqê hkurd
we dihat wênekirin ku tabora pêncê ya Îsraîlê yeyan Îsraîl yê duyeme û divê bên
tepisandin, şewitandin û heta ji holê rakirin. Wan guh neda wê yekê ku Hulagu
nekarîbû êrîşî Bexda û Şamê bike heta ku nebû alîgirê kurdan, wek Sultan Selîm
I û George Bush jî. Ji ber vê yekê gotina ku ji serokê nemir Cemal Ebdul Nasir
re tê gotin di vê çarçoveyê de girîngiyeke awarte digire dema ku got: Kurd
helmete cîhana erebî çêdike, heger ne berxwedana kurdan bûya wê demê Tirk û
Îranî dê Sûriye û Êraq bi hev re daqurtanda û erebî li wan bikira.
Paradoksa
sêyem: paradoksa desthilatdariya kurdan. Wateya wê ya kûr, rast, ne ragihandî
dibêje: Ez qebûl nakim ku Kurd bi min re wekhev be û di beşdariya siyasî de wek
min be, bi zimanê wan yanê (Ez naxwazim kurd min birêve bibe), hûn çawa qonaxên
herî xerab ên ku welatê we tê de derbas bûye rave dikin? ya herî zalim ew e ku
Kurd li ser navê Erebîbûnê dibin kole û hebûna wan tê înkarkirin. hûn wê yekê
rewa dikin? Ma qedera Kurd mehkûm dike ku heta hetayê bijî û bindest bimîne, û
berdêla têkçûna we ya rêvebirina hikim dide? Nimûneyek rast bilê.
Di dawiyê
de, çima gava ku hûn pesnê dîroka xwe û destkeftiyên wê didin, hûn kesên ku yên
ji bilî we hikim kirine bikar tînin, û piraniya wan ên ku di wê de pêk anîn û
afirandin ne girêdayî we ne? Ma ev Ereb bûn, Ibin Sîna, El-Farabî, Îbn
El-Muqeffa, Îbn Xeldûn, Selahedîn Eyûbî û heta di serdema nûjen de pêşengên
ronesansê we jî El-Kawakibî, El-Efganî, Mihemed Ebdûh, Ehmed Şewqî, El-Zirkelî,
Marûf El-Rûsafî, Mihemed Kurd Elî, Xeyr El-Dîn El-Tûnisî... û bi dehan kesên
din, ma hemû nereb bûn? Piraniyan wan kesan Kurd bûn ku bi erebbûna we pîs ne
bibûn! Çawa hûn ji xwe re reva dikin ku li ser neteweyên din xwe bilind bikin û
bi destkeftiyên wan xwe bibînin, bêyî ku ew ji nasnameya we de bin?
Helbet em nabêjin
ku Kurd desthilatdarî be û eren bin dest bin. Çareserî ew ku mirov wekhev bin
bêyî ku asta cûdahiya nasname û baweriyê di navbera wan de hebe, ji bo ku ev
pênasîn bi eşkereyî di nav wan de were guheztin di wergera siyasî û mafî de,
ango wekheviya statû û rol û azadiya bijartinê û çarenûsa xwe, bi yekane û
komî.
Dr.Serbest Nebî
Mamosteya Felsefeya Siyasî li zanîngeha Koyê
PUKMEDIA
zêtir bibînin
-
Stran Ebdullah: Divê aliyên mezin li hember mafan xwedî berpirsyariyeke mezin bin
09:27 PM - 2024-05-05 -
Komîsyonê ji %90ê amadekariyên hilbijartinan temam kirine
12:02 PM - 2024-05-04 -
Qubad Talebanî: Mirina çend endamên komeke çiyageran em hemû xemgîn kir
10:53 PM - 2024-05-03 -
Asayîşê dest danî ser kargeheke çêkirina madeyên hişber
06:08 PM - 2024-05-02
zortrin xwendraw
-
Endamekî komîteya darayî: Pirsa bibankkirina mûşeya karmendan tê çareserkirin
Kurdistan 12:18 PM - 2024-05-05 -
Stran Ebdullah: Divê aliyên mezin li hember mafan xwedî berpirsyariyeke mezin bin
Kurdistan 09:27 PM - 2024-05-05 -
72 hejmara heftaneya dîjîtal a Îngilîzî hat weşandin
Cîhan 09:41 AM - 2024-05-05