درۆن، سەردەمێکی نوێی شەڕی فرە ڕەهەند
بیروڕا 10:53 AM - 2023-12-23
شەڕی درۆن، یان فڕۆکەی
بێ فڕۆکەوان، مێژوویەکی کۆنی هەیە بۆ دەیان ساڵ پێش ئێستا دەگەڕێتەوە، بەڵام تەنها
لەسەرەتای سەدەی بیست و یەک بەشێوەیەکی فراوان لە ئۆپەراسیۆنە سەربازییەکانی ئەمریکا
دژ بە بە قاعیدە و پاشان لە شوێنی تری لەلایەن ئیسرائیلییەکان و ڕووسەکان و
تورکەکان بەکارهات.
هەرچەندە بەکارهێنانی
درۆن لەسەرەتادا تەنها لایەنێکی سەربازی-هەواڵگری هەبوو، بەڵام هەر زوو چەندین
رەهەندی یاسایی، سیاسی و پڕوپاگەندەیی لەخۆگرت، لە دوایشدا بەهۆی بڵاوبوونەوەی
تەکنەلۆجیای دروست کردن و ئاڕاستەکردنی درۆن بەشێوەیەکی فراوان و دەستەبەرکردنیان لەلایەن
چەندین رێکخراوی چەکداری نادەوڵەتی (داعش، حزبوڵا، حەماس، حوسییەکان، مافیاکان...هتد)
ئەم ئامرازە سەربازییە نوێیە کاریگەری گەورەی لەسەر شێوەی شەڕی نوێ و ئۆپەراسیۆنە هەواڵگیرییەکان
و تەنانەت پەیوەندییە دبلۆماسییەکانیش بەجێ هێشت.
یەکێک لە خەسڵەتە نوێی
و گرنگەکانی درۆن کەمی تێچووی دروستکردنی بوو بە بەراورد لەگەڵ فڕۆکە کلاسیکییەکان
و موشەکە بەکارهاتووەکان کە لەڕووی مادییەوە دەیان جار لە درۆنەکان گرانتر بوون،
ئەم خەسڵەتە بواری بە وڵات و رێکخراوە نادەوڵەتییەکانیش دا کە تا ڕادەیەک بە
ئاسانی دەستیان بگاتە ئەم تەکنەلۆجیایە نوێیە، لەگەڵ بڵاوبوونەوەی فراوانی خودی
تەکنەلۆجیاکە بەشێوەیەکی بازرگانی سەردەمێکی نوێی پشتبەستوو بەهێزی ئاسمانی هەرزان
و کاریگەری لە سەرجەم بوارەکان دەستی پێکرد.
لەڕووی یاساییەوە،
یاسای جەنگ و یاسای نێودەوڵەتی، بەهۆی ناڕوونی سەرچاوەکانی بەکارهێنانی درۆنەکان و
هەڵنەگرتنی بەرپرسیارێتی لەلایەن بەکارهێنەرانیەوە، هەڕەشەیەکی نوێی سەربازی و
ئابوری لە پەیوەندییە نێودەوڵەتییەکان دەرکەوت کە پێشتر پێشینەیەکی یاسایی ڕوونی
نێودەوڵەتی نەبووە. بەم شێوەیە بابەتەکانی وەک دووری سەرچاوەکانی هەڕەشە و
جوگرافیا و تۆپۆگرافیای وڵاتان کە پێشتر رێگرییەکی زۆری لە پێکدادا لە نێوان نەیاران
هەبوو، ئەم لەمپەڕانە بەرامبەر تەکنەلۆجیای نوێ و سادەی درۆنەوە گرنگییان نەما و
جیهان و ئاسمانی وڵاان بوو بە گۆڕەپانی ئازادی شەڕی نهێنی و ئاشکرای درۆنەکان.
بەهۆی جیاوازی
شێوازەکانی بەکارهێنانی درۆنەکان و ئەو وزەیەی دەیجوڵێنێ و ئاڕاستەی دەکات و
جیاوازی قەبارەیان لەنێوان چەند سانتیمەترێک و زیاتر لە دە مەتر شێوازەکانی ڕوبەڕوبونەوەی
ئەم هەڕەشەیە ئاڵۆزتر و قورستر بووە. هەربۆیە لە ئێستادا زۆربەی وڵاتان لە هەوڵی دەستەبەرکردنی
ئەم تەکنەلۆجیایە نوێیەن و هەروەها شێواز و ئامرازەکانی خۆپارێزیش.
بەکورتی ئەم ئامرازە
نوێیە هەرچەندە لە بواری مەدەنی و زانستیدا زۆر سود بەخش بووە، بەڵام لە ڕووی سەربازی
و ئەمنی و سیاسی و ستراتیجی وەک ئامرازێکی بەهێزی هەڕەشە بەکارهاتووە و پێدەچێ بۆ
دەیان ساڵی تر بەردەوام بێت. لێرەوە سەرجەم وڵاتان و داڕێژەرانی ئەمنی نەتەوەیی و
ناوخۆیی وڵاتان بە ئەرکی خۆیان دەزانن کە بەرنامەی درێژخایەنیان بۆ شێوەی مامەڵەکردن
لەگەڵ ئەم چەکە سەربازییە کوشندەیە هەبێ، چونکە وەک چۆن لە دەرکەوتنی تۆپ و تانک و
فڕۆکە گۆڕانکاری لە چەمک و شێوازی شەڕ ڕوویدا، ئەوا بێگومان دەرکەوتنی بەهێزی درۆن
وەک ئامرازێکی سەربازی کاریگەری لەسەر سەرجەم شێوازەکانی ململانێ و شەڕی ئایندەیی
وڵاتان و بکەرە نا نێودەوڵەتییان دەبێ.
سەرچاوە/ گۆڤاری ڕانانی ستراتیجی، ژامارە 3، تشرینی یەکەمی 2023
هەواڵی زیاتر
-
كارگەیەكی مادەی هۆشبەر دەستی بەسەردا دەگیرێت
05:27 PM - 2024-05-02 -
لوتكهی تهندروستی كوردستان لهسلێمانی بهڕێوهدهچێت
12:07 PM - 2024-05-02 -
دژەتیرۆر تیرۆرستێک دەستگیر دەکات
10:11 AM - 2024-05-02 -
گهنمی جوتیارانی ههرێم به 2 ترلیۆن دینار دهخهمڵێندرێت
01:35 PM - 2024-05-01
زۆرترین خوێنراو
-
شاڵاو کۆسرەت رەسوڵ سەردانی ژمارەیەک کەسایەتی دەکات
پرسەنامە 10:56 PM - 2024-05-02 -
شاڵاو کۆسرەت رەسوڵ سەردانی بازاڕی هەولێر و ژمارەیەک کەسایەتی دەکات
ی ن ک 10:44 PM - 2024-05-02 -
كارگەیەكی مادەی هۆشبەر دەستی بەسەردا دەگیرێت
کوردستان 05:27 PM - 2024-05-02 -
جێگری سەرۆکوەزیران: دژی دواخستنی هەڵبژاردنین
کوردستان 05:01 PM - 2024-05-02 -
یەکێتی کەینوبەینی ژێربەژێری دواخستنی هەڵبژاردن رەتدەکاتەوە
کوردستان 02:36 PM - 2024-05-02 -
لوتكهی تهندروستی كوردستان لهسلێمانی بهڕێوهدهچێت
کوردستان 12:07 PM - 2024-05-02 -
یهكێتی نیشتمانی كوردستان و توركمانهكان
بیروڕا 11:50 AM - 2024-05-02 -
زیاد جەبار: هەرێم پێویستی بە حکومەت و پەرلەمانێکی کارایە
کوردستان 11:31 AM - 2024-05-02