MAM LI ŞAM (37)

Elî Şemdîn

Meş di nav mayinan de bê qurbanî 

Diyartirin nîşanên kesayetiya Mam Celal ya siyasî, ew bû ku baweriyeke wî ya bilind bi wî hebû çaxê ku pêwendiyên dîblomasî ava dikirin li gel aliyên pêwendîdar bi pirsa miletê kurd ve, û xwendineke hûr û kûr dikir ji nakokiyên di nav wan aliyan de, û karîbû bi serkeftî li ser wan nakokiyan kar bike û wan nakokiyan têxe xizmeta pirsa netewî de, û di vê derbarê de, Salar Osê di pirtûka xwe de ya bi navnîşana (Celal Talbanî: Buyer û Helwîst), dibêje: (Pêwendiyên li gel dewletên dirawse û cîran, mîna ku mirov dinav zeviyekî çandî bi mayinan re bi meşe, û Celal Talbanî jî yek ji wan siyasetmedarên kurd bû yên ji her kesî bêtir şiyar û li hiş bû dema ku di nav wan mayinan de di meşiya bê ku qurbaniyeke ber biçav bide, û bê ku li dijî bercewendiyên miletê kurd û tevgera wî ya rizgarî xwaz raweste.. ) . 
Bê goman, giringtirîn pêwendî ewbûn ku Mam Celal li gel serokê sûriya Hafiz El’esed avakiribûn bi bê merc, ew pêwendiyên ku hatine avakirin li ser bingeha dijberî û nakokiyên di navbera herdû rêjîmên Be’is yên (Sûrî, û îraqê)‘de, her wiha li ser bingiha bercewendiyên hevbeş ji bo ruxandina vê rêjîma xwînmij ku ne bitenê ciyê metirsiyê ye li ser kurd û li ser sûriya, lê ciyê metirsiyê bû li ser navçeyê bi giştî, û di vê derbarê de Salar Osê dibêje: (Diyare ku tenha pêwendiyên Mam Celal li gel dewletên cîran ji îraqê re hatibûn avakirin, ew pêwendî bûn ku di navbera Talbanî û sûriya de hatibûn sazkirin ûavakirin, û ew pêwendî bi hesanî ber bi di çûn di seranserê bêtir ji bîst salan ve, tevî ku ew pêwendî di hin qonaxên kurt de carcaran xav û sist bûne jî, lê zû gerim dibûn û di hatin çareser kirin..) , û ji wan qonaxên dilsarbûnê, qonaxa ku YNK ketibû danûsitandinê de li gel hikûmeta îraqî di sala (1983)‘de. 
Sedam Husên rêkeftina Cezayir li gel Şahê îranê imzekiribû di (6.3.1975)‘de, bi hêviya ku pirsa kurd li îraqê ji kok ve bibire û wê bi yekcarî ne hêle, lewma Sedam Huseyn wê çaxê dest ji nîvê xaka (Şet El’ereb) û ji gelek navçeyên îraqê yên giring kişand û pêşkêşî îranê kir, beramberî ku şah jî dest ji alîkariya şoreşa kurdî û ji piştgîriya wê bi kişîne û berde, lê Mam Celal û hevalên xwe zû ew hêviyên Sedam beravêtî kirin çaxê ku li Şamê, YNK damezirandin di sala (1975)‘de, û şoreşa kurdî ji nûve vêxistin di sala (1976)‘de, û agirê wê li ser çiyayê kurdistanê bi xwîna pêşmergeyên qehreman geşkirin, ku mefrezeya wan ya pêşî ji Qamişlo bi rê ketibû di (1.6.1976)‘de, û ji ber ku ev buyer û guhertin li dûv hev û zû hatin, lewma hikûmeta îraqî nûçeya damezirandina (YNK), û destpêkirina şerê çekdarî, bawer nekir, û ew nûçe bi qerif û tinaz pêşwazî kir. Me’ed Feyad li ser zimanê Mam Celal dibêje derbarê helwîsta Sedam Husên beramber babetê danûsitandinê di navbera YNK û Hikûmeta îraqî de ku Corc Hebeş pêşniyar kiribû wê çaxê, dibêje: (Dostê me Corc Hebeş pîrozbahiya û dest xweşiya me kir li ser berdewamiya me ji xebata çekdar re, û wî bi xwe pêşniyar kir ku em giftûgoyê bikin li gel hikûmeta îraqî û em li gel rûnin û bicivin, lê Sedam Husên bersiva wî dide û dibêje: Eger darxurmeyek di serê Celal Talbanî de şîn were, ew nikare şeş çekdaran bibe ser çiya..) .  
Lê (YNK), bi rêberiya Mam Celal karîbû hebûna xwe di nav milet kurd de di demeke gelekî kurt de bide nîşandan, herwiha karî bû bibe jimareyeke zehmet di hevkêşeya siyasî de li navçeyê bi tevayî, û li kurdistana îraqê bi taybet, û karîbû şoreşekê rêkbixe li çiyayê kurdistanê û bi rêve bibe, û hemî astengî û kelemên ku li pêşiya wan derketibûn derbaskirin û hilanîn, evê yekê fişareke bi hêz dabû ser rêjîma dîktatorî li Bexdadê ku wê çaxê ew ketibû şerekî dijwar de li gel îranê di encamê hilweşandina wî ya yek alî ji rêkeftina Cezayir‘re di (17.9.1980)‘de, û ew neçar bû ku rastiya hebûna YNK û rola wê di rêveberiya cemawerê kurdî de li kurdistana îraqê qebûl bike, û di dawî de jî ew bangikire ser mêza giftûgoyê di sala (1983)‘de, Mam Celal jî ew bang qebûl kir ji ber ku ew bawer bû bi locîka diyalogê di çareserkirina pirsa kurdî de, û bawer bû ku miletê kurd qet dest nebiriye çekan eger ne ji bo neçarkirina zordaran be ku li ser mêza danûsitandinê bi aştiyane rûnin û danîşin, her di vê derbarê de Salar Osê di pirtûka xwe de di bêje: (Di sala 1983’de, leşkerê îraqî di şerê li dijî hêzên îranî de, û şikestxwarina wî di Xurimşehir û deverên dinê de, û derbasbûna hêzên îranî nav xaka îraqê, evê yekê hiştibû ku rêcîma îraqî nîgeran bibe li ser pêşeroja xwe, lewma agirbest pêşniyarî YNK kir, û bidûde jî giftûgoyan dest pêkir di navbera herdû aliyan de ji bo peydakirina çareseriyeke aştiyane ji pirsa kurdî re, û ev pêşniyara rêcîmê ciyê razî bûna Talbanî bû..) .
Tevî vê helwîsta ku Mam Celal sitandibû û razî bûbû diyalogê li gel rêcîma Sedam Huseyn bike, ne ciyê razîbûna rêcîma sûrî bû û ji ber ku hest bi bêhêviyê dikir beramberê hevbendekî mîna YNK, ku bi hemî karîbûna xwe piştgîrî û alîkarî pêşkêşî wî kiribû ji bo ruxandina rêcîma Sedam Husên li şûna ku diyalogê bikê li gel wê rêcîmê, lê belê tevî vê yekê jî evê helwîstê serxwebûna biriyara Mam Celal û pabendbûna wî bi bercewendiyên miletê wî ve nîşan dida. birastî Mam Celal bawer bû bi diyalogê li gel rêcîmeke qels û lawaz meger temenê wî tenha rojek be jî, û ev yek didît baştir ji diyalogê li gel rêcîmeke bi hêz û xurt, her wek nûnerê YNK li Şam (Ebdul Rezaq Tewfîq Koyî), jî dibêje: (Ew sarbûn û xavbûn dinav herdû aliyan de dirêj kir ji sala 1983, ta sala 1987, dema ku ez careke din vegeriyam Şamê, û di paş hatina min re şandeke YNK hate Şamê, ku ji van kesan pêk hatibû: Noşêrwan Mustefa, Kemal Xoşnav, Mulazim Umer û Dr. Xisro Xal, û piştî hevdîtina şanda me li gel hikûmeta sûrî, herdû alî rêkeftin ku ofîsa YNK li Şamê careke dinê were vekirin, û wê çaxê Kemal Xoşnav bû berpirsê wê..) , êdî pêwendî vegeriyan weke caran ta ku Sedam Husên û rêcîma wî ya xwînmij hate ruxandin.

Elî Şemdîn