riklam

ئەڵمانیا ماڵی گەورەترین دیاسپۆرای ئێزدییە لە جیهاندا

ڕیپۆرتاژ 05:27 PM - 2023-01-19
 ئەڵمانیا ماڵی گەورەترین دیاسپۆرای ئێزدییە لە جیهاندا PUKMEDIA

ئەڵمانیا ماڵی گەورەترین دیاسپۆرای ئێزدییە لە جیهاندا

وندێستاگی ئەڵمانی ستایشی قوربانیانی تاوانەکانی بەناو دەوڵەتی ئیسلامی لە عێراق و سوریا دەکات ئەو ئازارانەی، کە بەهۆی تاوانەکانی ڕێکخراوی تیرۆریستی داعشەوە بۆ سەدان هەزار کەس دروست بووە دەناسێتەوە و ستایشی خۆڕاگریی خەڵکی بێشوماری ناوچەکە دەکات، لە دژی زوڵمی ستەمکاری و پابەندبوونی بە مافەکانی مرۆڤ و دیموکراسی و پێکەوەژیانی ئایینەکان تەنیا لە عێراق شەش ملیۆن کەس بەهۆی ئەو دڕندەیی و ئاوارەیی جیهانەوە ئاوارەبوون کە هێشتا بەشێکی زۆریان نەیانتوانیوە بگەڕێنەوە ماڵ و حاڵی خۆیان.

ئێزدیەکان و مەسیحیەکان و هەروەها ئەندامانی کەمینە ئایینی و ڕەگەزییەکانی تر و ئەو موسڵمانانەی کە دژی داعشن بوونە قوربانی تاوانی جەنگ و تاوانی دژ بە مرۆڤایەتی بە تایبەتی، ئای ئیس بە دوای ئامانجی لەناوبردنی تەواوی کۆمەڵگەی ئێزدیدا کەوت زیاتر لە 5 هەزار ئێزدی لەلایەن ئیسی ئیسلامییەوە ئەشکەنجە و بە شێوەیەکی دڕندانە کوژران بەتایبەتی لە ساڵی 2014دا.
‎بوندێستاگی ئەڵمانی تاوانەکانی دژ بە کۆمەڵگای ئێزدی بە جینۆساید دەناسێتەوە ئەم کارە، دوای هەڵسەنگاندنی یاسایی تیمی لێکۆڵینەوەی تایبەتی نەتەوە یەکگرتووەکان (UNITAD) دێت.

لە مانگی ئابی 2014دا داعش گەیشتە گەورەترین فراوانبوونی خاکی خۆی لە عێراق بەنیازی دامەزراندنی خەلافەتێکی ئیسلامی جیهانی ناوچە نیشتەجێکراوەکانی کۆمەڵگەی ئێزدی داگیرکرد لەوێ ئەندامانی داعش ئەو کەمینە ئاینیانەیان دەچەوساندەوە کە بە شێوەیەکی سەرەکی لە ناوچەی شەنگال لە باکوری عێراق دەژیان و لەناوچوونیان بە مەبەستی لەناوبردن بوو شەوی 2-3ی ئابی 2014 داعش هێرشێکی سەربازی بە پلان و رێکخستن و ڕێکخستنی ناوەندیی بۆ سەر ناوچەی شەنگال ئەنجامدا.

پیاوانی ئێزدی ناچار بوون بگۆڕێن و ئەگەر ڕەتیان بکردایەتەوە یەکسەر لە سێدارە دەدران و دیپۆرت دەکرانەوە.

یەکەم: کۆمەڵگەی ئێزدی ئەو خۆنیشاندانە هەڵدەبژێرێت لە ئەدەبیاتی زمانی ئەڵمانیدا ڕێنووسەکانی ئێزدییەکان و ئێزدییەکان بەکار دەهێنرێت

قوتابخانەکانی سۆرانی دووبارە پەروەردە دەکرێنەوە، وەک سەربازێکی منداڵ بەکارهێنراون یان وەک خۆکوژ بەکاریان دەهێنرێت کچان و ژنانی گەنج کۆیلە کران، دەستدرێژیان دەکرێتە سەریان و بە بەردەوامی "فرۆشراون"
‎بەئامانجگرتنی توندوتیژی سێکسی و زاوزێ و ڕەگەزی دژ بەژنان و کچان لەململانێدا بەمەبەستی ڕیسواکردن و ڕیسواکردن و لێکترازان و لێکترازانکردنی کۆمەڵگاکان بەهەموو دەستدرێژییەکەوە ڕەهەندی بەکارهێنانی ئەو چەکە جەنگەی دژ بە کۆمەڵگای ئێزدی لە ناوکەکەی خۆی لێداون: ئایس بە شێوەیەکی بە پەرۆشەوە پرەنسیپی دۆگمایی و حوکمی دووبەرەکیی بەکارهێناوە تەنها ئەگەر دایک و باوکی منداڵەکە ئێزدی بن، کۆمەڵگەی ئایینی منداڵێک بە ئێزدی دەناسێت

بە بڕیاری ڕێبەرانی ئاینی ئێزدی ژنان و کچان لە دوای کۆمەڵکوژییەکە بۆ کۆمەڵگەی ئێزدی خوێنرایەوە هەرچۆنێک بێت بەپێی مەزهەبی ئێزدی، ئەو منداڵانەی لە کۆیلایەتی و دەستدرێژی سێکسیدا مەزەندە دەکرێن ناتوانن نە بگۆڕن بۆ ئێزیدی و نە وەک ئێزدی قبوڵ بکرێن بۆ کۆمەڵگەی ئێزدی حەزی دایکێکی ئێزدی بۆ هێشتنەوەی منداڵەکەی شایستەی ڕێزگرتنی تایبەتی ئێمەیە نەک هەر دژی ئەم باکگراوندە بەڵکو لە کاتی سەیرکردنی ئەو ئازار و ئازارانەی کە ئەزموونیان هەیە هەر هەوڵێک بۆ یەکخستنی تەواوی منداڵان و دایکان لە کۆمەڵگەی ئێزدیدا لە ڕووی مافەکانی مرۆڤ و ژنان و منداڵانەوە گرینگییەکی تایبەتی هەیە - تەنانەت ئەگەر منداڵەکانیش بە موسڵمان بژمێردرێن سەرەڕای ئەوەش، منداڵەکان بە پێی یاسای ڕەگەزنامەی عێراقی بە موسڵمان دادەنرێن، چونکە ئینتیمای ئایینی باوک لێرەدا یەکلاییکەرەوەیە

دژی ئەم باکگراوندە، بوندساگی ئەڵمانی ئاماژە بەوە دەکات کە ڕفاندن و کۆیلەکردن و دەستدرێژیکردنە سەر ژنان لە سەرەتاوە بە شێوەیەکی سیستماتیک لەلایەن ئای ئێسەوە بەکارهاتووە بۆ لەناوبردنی ئێزدیەکان بە تەواوی و یەکپارچەیی خۆیان بەسەر نەوەکاندا بوندێستاگ بە دۆخی لاوازی تایبەتی منداڵانی ژنانی ئێزدی دەناسێتەوە کە دایک و باوکی نا ئێزدییان هەیە بۆندستەگی ئەڵمانیش پشتیوانی لە کۆمەڵگەی ئێزدی دەکات لە هەوڵە بەڕێزەکانیان بۆ داننان، یەکخستن، پشتگیریکردن و پاراستنی منداڵان لە جیاکاری جینۆسایدی ئێزدیەکان هێشتا لە عێراق تەواو نییە زیاتر لە 2700 ئێزدی هێشتا

بێسەروشوێنن هێشتا گۆڕە بەکۆمەڵەکان دەدۆزرێنەوە. جگە لەوەش لەئێستادا نزیکەی 300 هەزار ئێزدی لەکەمپی ئاوارەکانی ناوخۆی هەرێمی کوردستانی عێراق و ناوەڕاستی عێراق یان سوریادان و هیچ دیمەنێکی گەڕانەوەی سەلامەتیان بۆ هەرێمەکەیان نییە گەڕانەوەی سەلامەتیان بە سەختی گونجاوە بەهۆی ئەو بارودۆخە ئەمنییەی کە تا ئێستا لە شەنگالدا زاڵە: خانە میکرۆبی ناوخۆییەکانی IS لە شەنگال یان ناوچەکانی دەوروبەریش دووبارە و دووبارە هێز بەدەست دەهێنن ئەکتەرە چەکدارە نادەوڵەتەکانی تریش ڕۆڵی ناسەقامگیری دەگێڕن ئۆپەراسیۆنە سەربازییەکانی ئێران سەروەریی دەوڵەتی عێراق پێشێل دەکەن ئەو هێرشانەش هاوڵاتیانی مەدەنیان کردە قوربانی و ژێرخانی مەدەنی لەناودەبات هەروەها ئۆپەراسیۆنە سەربازییەکانی تورکیا سەروەری دەوڵەتی عێراق پێشێل دەکەن و توانای ناسەقامگیرکردنی باکوری عێراق و هەرێمی کوردستانی عێراقیشیان هەیە
‎مەسیحییەکانی دەشتی نەینەواش لە دۆخێکی هەڕەشەئامێزدان ئاوەدانکردنەوەی ئەو گوندانەی لەلایەن حکومەتی هەرێمی کوردستان وێرانکراون و لەناوچوونی ناوچەکەش زۆر بەهێواشی بەرەو پێش دەچێت ڕێکەوتنی شەنگال لە 9ی تشرینی یەکەمی 2020دا لە نێوان حکومەتی ناوەندی عێراق و حکومەتی هەرێمی کوردستان بە چاودێری ئەرکی هاوکاری نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ عێراق (یونامی) گەیشتووە، کە لە 9ی تشرینی یەکەمی 2020دا ڕایگەیاند ڕێککەوتنەکە لە هەموو ڕووەوە بە هەموو شێوەیەک جێبەجێ دەکرێت

ئەمە بە تەواوی لەلایەن ئەکتەرەکانی بەشدارەوە جێبەجێ ناکرێت. جگە لەبەردەوامی کاریگەریی ئەکتەرە نادەوڵەتی و چەکدارەکان ئەو ڕاستییەی کە "ڕێکەوتنی شەنگال" بە بێ بەشداری پێکهاتەیی ئێزدییەکان و کۆمەڵگا ناوخۆییەکانی دیکە بە ئەنجام گەیشتووە و لە ڕێگەی ئاشتی درێژخایەنی ناوچەکەوە وەستاون تێوەگلانی هەموو ئەکتەرە پەیوەندیدارەکان دەتوانێت بەشدارییەکی گرنگ بکات بۆ هێورکردنەوەی بارودۆخەکە
‎هێشتا لەکەمپی ئاوارەکان و ئای دی پی خەڵک هەن کە چەند جارێک دوای هەوڵدان بۆ گەڕانەوە بۆ گوندەکانیان ئاوارەبوون بارودۆخی قبوڵ نەکراو لە کەمپەکان هیچ دیمەنێک بۆ داهاتوو پێشکەش ناکات: کەمپەکان لە خانووی دەفر پێکدێت، تەنانەت هەندێک جار تەنها خانەکان. ئەوان لە هاویندا بە پلەی گەرمی زیاتر لە 40 پلە لە سەلیوسی دا خراون ئاوەکە بە شێوەیەکی زۆر خراپ دەبێت و لە قوتابخانەکاندا کێشەی کەمیی مامۆستایان هەیە خۆکوشتن بەهۆی نائومێدییەوە ڕاستییەکی خەمناکە خزمەتگوزاری پشتگیری دەروونی و دەروونی بە تەواوی بەردەست نین، هەرچەندە زۆر لە ئەڵمانیاوە بەدەستهاتوون.

دوای حەوت ساڵ بەسەرکەوتنی خاکی بەسەر ڕێکخراوی ئای ئێس لە عێراق کە تا ڕادەیەکی زۆر لەلایەن یەکە کوردییەکانەوە بەڕێوەدەبرێت، ڕێکخراوە مرۆییەکان پلانیان وایە پابەندی خۆیان کەم بکەنەوە پێویستە کۆمەڵگای نێودەوڵەتی لەگەڵ حکومەتی ناوەندی عێراق و حکومەتی هەرێمی کوردستان چارەسەرێک بۆ باشترکردنی بارودۆخی خەڵک لە کەمپەکاندا بدۆزنەوە و لە سەرووی هەمووشیانەوە مەرج بۆ ئەگەری گەڕانەوەیان بۆ ناوچەکانی خۆیان دروست بکەن ئەڵمانیا کە لە ساڵی 2014ەوە لە عێراق بەشدارە بە پابەندبوونێکی تەواو بە بڕی زیاتر لە 3 ملیار یۆرۆ کە بە شێوەیەکی سەرەکی تەرکیز دەکاتە سەر ئێزدیەکان وەک یەکێک لە گروپە دانیشتوانە کاریگەرەکانی دەوڵەتی ئیس، دەبێت بەردەوام بێت لە ڕۆڵگێڕانی پێشەنگ لە کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی لە
‎ڕووداوەکانی ئەو کۆمەڵکوژییە لە زۆر ڕووەوە باس و دیکۆمێنت کراوە و لە سەرووی هەمووشیانەوە ئافرەتی زیندووی ئازا و کاریگەر وەک خەڵاتی نۆبێلی ئاشتی نادیە موراد و لامیە ئاجی بەشار و فەریدە خەلەف و چەندینی تر ماوەی زیاتر لە هەشت ساڵە چالاکوانان شەڕ دەکەن بۆ هۆشیارکردنەوەی هەموو جیهان لەو ڕووداوانەی کە ساڵ لە دوای ساڵ بە ئازار لە عێراقدا بەبیر دەهرێنەوە ئەوان هەست بە ڕای گشتی دەکەن، داوا دەکەن کە مامەڵە لەگەڵ تاوانەکان بکرێت، هەمووی لە ڕوانگەی پێکان و زیانەکانی خۆیانەوە پرۆگرامەکانی پاراستن وەک ئەوانەی لە بادن وۆرتمبێرگ، ساکسۆنی خواروو، شلسڤیگ هۆڵستین، بەرلین و براندنبێرگ بەشداریەکی گرنگ دەکەن.
کیشوەری تایبەتی دەوڵەتی بادن وۆرتمبێرگ بۆ ئافرەتان و منداڵانی لاواز لە عێراق لە ساڵی 2014دا 1100 ژن و منداڵیان لە ئەڵمانیا بە پاڵپشتی دەروونی و پزیشکییەوە توانەوە نەتوانرا مامەڵە لەگەڵ ژنان و منداڵاندا بکرێت لە عێراقدا بۆ ئەوەی ڕۆیشتن بۆ ئەڵمانیا ڕێگەیەک بوو بۆ دەربازبوون لە دۆخێکی نائومێدی دەبێت ببێتە ئەرکی ئەڵمانیا بۆ کۆمەڵگا بە گشتی بۆ هۆشیارکردنەوە و یادکردنەوەی کۆمەڵکوژیی ئێزدییەکان لە وشیاری گشتیدا پشتگیری زیاتر پێویستە بدرێت بە دووبارە هەڵسەنگاندنەوەی.

ئەڵمانیا ماڵی گەورەترین دیاسپۆرای ئێزدییە لە جیهاندا هەمەجۆرە و لە لایەن ئەندامانی ئایینی و نائاینی و کۆمەڵایەتی و فەرهەنگییەوە شێوە دەکرێت: کەسانێک هەن کە خۆیان بە سەربەخۆی ئێزدی و ئێزدی و کوردی و کوردی یان ئایینی - کولتووریی دەبینن - ئەوەی گرنگە ژیانی خۆیانە لە چارەی خۆنووسیندا دیاسپۆرا بەشێکە لە کۆمەڵگای ئێمە بە هەموو ئەزموون و بیرەوەرییەکانییەوە بوندساگی ئەڵمانی بە توندی کاردەکات بۆ پاراستنی ژیانی ئێزدی لە ئەڵمانیا و مافەکانی مرۆڤیان لە سەرتاسەری جیهاندا

لەساڵی 2012ەوە بەپێی ڕاپۆرتێکی نووسینگەی پاراستنی دەستوور زیاتر لە 1050 ئەڵمانی گەشتیان بۆ ئەو ناوچانە کردووە کە دواتر لەلایەن داعشەوە کۆنتڕۆڵکراون بۆ شەڕکردن بۆ ئەو میلیشیا تیرۆریستییە.
ئەمەش ئەرکی ئەڵمانیاش دەداتە بەرز بۆ دادگاییکردنی تاوانبارانی تاوانەکان بە پێی کۆدی تاوانی نێودەوڵەتی لەسەر بنەمای پرەنسیپی دەسەڵاتی دادوەریی جیهانی، دادپرسیش دەکرێت و دەبێت پشتگیری بکرێت، بێ گوێدانە نەتەوە.
‎لەو کاتەوەی لەلایەن ئەنجومەنی ئاسایشەوە بۆ دادگای تاوانی نێودەوڵەتی تا ئێستا بەهۆی گەمارۆکانی ڕوسیاوە شکستی هێناوە، ئێستا ناتوانرێت تاوانەکانی داعش بۆ دادگاییکردن پێشکەش بکرێن لەسەر بنەمای لاوەکی.
 بۆیە ئێستا ڕێکارە یاساییەکان لەبەردەم دادگا نیشتیمانیەکان و دەسەڵاتەکاندا بەڕێوەدەبرێت حوکمەکان بەپێی یاسای تاوانی نێودەوڵەتی ئەڵمانیا، وەک ئەوەی لە 30ی تشرینی دووەمی 2021ی دادگای باڵای هەرێمی فرانکفۆرت ئام ماین یان لە 27ی تەمووزی 2022ی دادگای باڵای هەرێمی هانسیاتیک (Az.: 3 St 2/22) کە ئێستا لە بەردەم دادگای فیدراڵی داد مەبەستیان هەوڵدانە بۆ چەسپاندنی دادپەروەری لە کەیسە تاکەکاندا، هاوکات بۆ دیاریکردنی ڕەهەندی تاوانەکان بە گشتی لە دادگادا هەروەها تاقیکردنەوەکان گونجاون چونکە ئافرەتە ئازاکان ئامادەن بە ئاشکرا خراپترین تاوانەکان کە تاوانبار کراون ڕاپۆرت بکەن و بەم شێوەیە مەترسی زۆر گەورە بگرنەبەر.

لە عێراق چەکدارانی داعش و ئەندامانی داعش لەسەر بنەمای تاوانی تاوانی وەک تیرۆر و کوشتن بە پێی یاسای تاوانەکانی عێراق تاوانبار دەکرێن پێکهاتەی تایبەتی یاسای تاوانی نێودەوڵەتی ئەو کردەوانەی وەک مەبەستی جینۆساید لە تاوانەکانی دژ بە ئێزدیەکان دەرنەچێت ئەگەری سزای لەسێدارەدانیش توانای یوناد بۆ تێپەڕاندنی زانیاری بۆ دەسەڵاتدارانی عێراق سنووردار دەکات وڵاتی ئەڵمانیا پابەندە بە دادگای تاوانی تاوانەکانی داعش و هەروەها بەڵگەنامە و پاراستنی بەڵگەکان لە لایەن UNITAD و ڕێکخراوە هاوبەشەکانی ترەوە.

دروستکردنی دادگایەکی تایبەت لەهەرێمی کوردستانی عێراق بەهۆی بڕیارێکی دادگای باڵا لەبەغدا شکستی هێنا بۆ ئەوەی لەو کاتەوە ئەو مەسەلەیە زیاتر بەدواداچوونی بۆ نەکرێت لە دژی باکگراوندی مێژووی ئەڵمانیا کە لە بەرپرسیارەتیی ئەڵمانیاوە لە هۆلۆکاست وەرگیراوە، بوندستاگی ئەڵمانی بەرپرسیارێتییەکی تایبەتی لە نێو کۆمەڵگەی نێودەوڵەتیدا دەبینێت بۆ دادگاییکردن و هاتنە ناو ئەو تاوانانەی دژی مرۆڤایەتی وەک جینۆساید و تاوانی جەنگ پاراستنی بەڵگەو لێکۆڵینەوەکانی تاوانکاران و بەم شێوەیە هەڵگرتنی ئەو بەرپرسانەی کەبنچینە بۆ مامەڵەکردن و ئاشتکردنەوەی ڕزگاربووان و زیانلێکەوتووان پێکدەهێنن.

مێژووی کۆمەڵگەی ئێزدی بە دوورخستنەوە و بەرگری لە زێدی خۆیان و هەڕەشەی بەردەوام بۆ سەر بوون بە مەبەستی قڕکردنی ئامانجدار دیاری کراوە زۆر جار ئیزەدییەکان دەبوایە ماڵێکی نوێ لە دیاسپۆرا بدۆزنەوە ناسینەوە و دووبارە هەڵدانەوەی ئەم مێژووە تایبەتەی ئێزدی لە تەواوی خۆیدا هەمو ئەرکێکە و هەمو بەرپرسیاریەتییە بۆ کۆمەڵگای نێودەوڵەتی

دووەم: بوندستاگی ئەڵمانی

‎1- ستایشی قوربانیانی تاوانی جەنگ و تاوانی دژ بە مرۆڤایەتی دەکات کە داعش ئەنجامی داوە؛
‎2- ئەوە دەناسرێتەوە کە تاوانەکانی داعش لە دژی کۆمەڵگەی ئێزدی لە خاکی عێراق لە ساڵی 2014دا بە مانای پەیماننامەی نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ ڕێگریکردن و سەرکوتکردنی تاوانی جینۆساید جینۆساید پێکدێنێت،
‎وەشانی سەرەتایی - گۆڕدرا بە وەشانی سەلماندن
پابەندبوونی تایبەتی ژنان لە گونجاندن و بەرەوپێشچوندا دەناسێتەوە
‎کارکردن لەسەر ئەو دڕندەییەی داعش ئەنجامیان داوە.
‎4- دان بە پابەندبوونی چەندین ڕێکخراوی مافی مرۆڤ و یارمەتیدان، ویلایەتە فیدراڵییەکان بە پرۆگرامی پێشوازیان بۆ ئێزدیەکان، ئەو چەمکە چارەسەرە ترانسکلتوری و هەستیارانەی کە بۆ ئەم مەبەستە بەکارهاتوون و پێویستە، هەروەها هاوکارییە مرۆییەکان
‎5- ئەوە دەناسرێتەوە کە کۆماری فیدڕاڵی ئەڵمانیا وەک وڵاتی کۆچبەر، ماڵی گەورەترین دیاسپۆرای ئێزدییە لە جیهاندا،
‎6- بە توندی داکۆکی لە پاراستنی مافەکانی مرۆڤی ئێزدی دەکات لە گفتووگۆی دوولایەنە و لاشەی فرەلایەندا، بۆ ئەوەی ئێزیدییەکان بتوانن لە ئاستی جیهانیدا بە کەرامەتی و چارەی خۆنووسین ڕێبازە ئایینی و کولتوورییەکانی خۆیان پراکتیزە بکەن و

سێهەم: بوندس تاگی ئەڵمانی داوا لە حکومەتی فیدڕاڵی دەکات، لە سنووری سەرچاوە بودجەییەکانی بەردەستدا، بۆ:

‎1. بۆ بەردەوامبوون لە بەرزکردنەوەی پێکهاتە نێودەوڵەتی و نەتەوەییەکانی ئێستا بۆ دووبارە بەڕیوەبردنی سیاسی و دادوەریی جینۆساید و بەو هۆیەوە فەرمانەکانی یۆناتاد بەهێز دەکات،
‎2- بەردەوامبوون لەجێبەجێکردن و فراوانکردنی بەدواداچوونی یاسایی و جێبەجێکردنی تاوانبارانی داعش لەئەڵمانیا و پتەوکردنی هاوکاری لەچوارچێوەی تیمی لێکۆڵینەوەی هاوبەش لەژێر چەتری یورۆجوست و دارایی دامەزراندنی یەکەی هاوکاری یاسایی جیا  وە دڵنیابوون لە وەرگێڕانی کاتی حوکمەکان و بەڵگەکانی تری پەیوەست بە دادگاکانی ئەڵمانیا بۆ ئەوەی بتوانن بەشداری بکەن لە کرداری تاوان و مشتومڕی کۆمەڵگای مەدەنی لەسەر ئاستی جیهان
‎3- داوا لەحکومەتی عێراق بکرێت بۆ ئیمزاکردن و پەسەندکردنی یاسای ڕۆمای دادگای تاوانی نێودەوڵەتی و چاکسازیی یاسای تاوانەکانی عێراق کەپێکدێت لەتاوانەکانی دژ بەمرۆڤایەتی و تاوانەکانی جەنگ و جینۆساید لەیاسای سزادانی عێرا پێویستە ئاماژە بەوە بکرێت کە سزای لە سێدارەدان وەک ئەوپەڕی سزا گونجاو لەگەڵ ستانداردە نێودەوڵەتییەکاندا ناگونجێت،
‎4- بۆ بەهێزکردنی دارایی کۆکردنەوەی بەڵگەکان لەهەرێمی کوردستانی عێراق و سەرتاسەری عێراق و پاراستنی بەڵگەکان بەتایبەتی بەرامبەر هێرشە سایبەرییەکان و هێرشە گونجاوەکانی تر
داوا لەحکومەتی عێراق دەکات یاسای ڕزگاربووانی ئێزدی جێبەجێ بکات کە لەمانگی ئازاری ساڵی 2021دا لەلایەن پەرلەمانی عێراقەوە لەکاتی خۆیدا دەرچووبێت و قەرەبووی ئەو تاوانانەی داعشیان بۆ دابینکراوە دابین بکات،
‎7- تیشک بخەینە سەر دۆخی لاوازی تایبەتی منداڵانی ژنانی ئێزدی کە لە ڕێگەی دەستدرێژی سێکسیەوە لە دیلەکانی ئای ئێس دا گیراون و بۆ پشتگیریکردنی کۆمەڵگەی ئێزدی لە هەوڵەکانی بۆ تێکەڵکردنی ئەو منداڵانە لە کۆمەڵگەی ئێزدیدا،
‎8- بۆ بەردەوامبوون لە پێشکەشکردنی پشتیوانییەکی ئامانجدار بۆ ئەو منداڵانەی کە بە دیلگیراوی ئای ئێس یان وەک سەربازی منداڵ لە ڕێگەی بەرنامەکانی داشکاندنەوە دەستنیشان کراون و داوا لە حکومەتی عێراق بکەن، بەهۆی سەرەتای دەستپێکردنی سزای بەندی نۆ و یازدە ساڵ
‎9- بۆ بەرزکردنەوەی ئەرشیفێکی هاوبەش و بنکەی بەڵگەنامەیی لە ئەڵمانیا کە تایبەتە بەو تاوانە نێودەوڵەتیانەی کە لەلایەن دەوڵەتی ئیسەوە بەرامبەر بە ئێزدیەکان و کەمینەکانی دیکە ئەنجام دراوە و بە ئامانجی بەشداری کردن لە گفتوگۆیەکی جەماوەری فراوان لەسەر کۆمەڵکوژکردن و دەرکردن
‎10- بۆ پشتیوانیکردن لە هەوڵ و میکانیزمەکان بە مەبەستی پشتگیری لە دووبارە سەرهەڵدانەوەی تیرۆری ئای ئێس لە عێراق و هەرێمی کوردستانی عێراق و بە شێوەیەکی ڕەخنەیی لە ڕۆڵی هەموو ئەکتەرەکان و بەتایبەتی ئەکتەرە چەکدارە نادەوڵەتیەکان بۆ سەرخستنی ئاشتەوایی و پێکەوە  کۆمەڵگە باوەڕییەکان تووشی شۆک بوون بۆ بەهێزبوون لە ناوچەکەدا،
‎11- داوا لە حکومەتی ناوەندی عێراق و حکومەتی هەرێمی کوردستان و سەرجەمی ئەکتەرە پەیوەندیدارەکانی دیکە بکەن کە بە تەواوی و بەردەوام ڕێککەوتننامەی شەنگالی ساڵی 2020 جێبەجێ بکەن و پابەند بن بە کۆمەڵگای ئێزدییەوە
‎12- ڕۆڵی پێشەنگانە لە کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی لە نێوەندگیری نێوان نوێنەرانی بەغدا و هەولێر و ئێزدیدا بگێڕین و پشتیوانی لە پەرەپێدانی ستراتیژییەکی گشتگیر بکەین کە بە لەبەرچاوگرتنی ئەو هەوڵانەی کە هەیە بەشداری دەکات لە توانادانی ئەو ئێزدیانەی کە لە عێراق و هەرێمی  لە کەمینەکانی هەموو گرووپە ڕەگەزییەکان و کۆمەڵگە ئاینییەکان،
‎13- دەربڕینی نیگەرانی سەبارەت بە ئەگەری ناسەقامگیری باکوری عێراق و هەرێمی کوردستانی عێراق لە ڕێگەی ئۆپەراسیۆنە سەربازییەکان یان پێشێلکارییەکانی دیکەی سەروەری دەوڵەت لەلایەن ئێرانەوە وە بۆ ئەوەی جەخت لەسەر ئەوە ببەوە کە ئۆپەراسیۆنە سەربازییەکانی تورکیا
‎وەشانی سەرەتایی - گۆڕدرا بە وەشانی سەلماندن

‎بۆندستەگی ئەڵمانی - 20یەمین خولی پەرلەمانی - 7 - درۆکساچ 20/5228
‎سەروەریی دەوڵەتی عێراق پێشێل دەکات هێرشەکان قورستر دەکات بۆ ئەوەی ئێزدیەکان بگەڕێنەوە ناوچەکانی خۆیان و جوڵانەوەی تازەی پەنابەران وروروژێنن و بتوانن دۆخی مرۆیی ئێزدییەکان لە کامپەکانی پارتی دیموکراتی کوردستان زیاتر بکەن،
‎14- بەردەوامبوون لە کارکردن لەگەڵ هاوبەشە نێودەوڵەتییەکان بۆ یارمەتیدانی کۆمەڵگەی ئێزدی لە عێراق و هەرێمی کوردستان لە ئاوەدانکردنەوەی شارۆچکە وێرانکراوەکان و گوندەکان و پشتگیریکردنی حکومەتی ناوەندی عێراق و حکومەتی هەرێمی کورد
‎15- بۆ لێکۆڵینەوە لەگەڵ هاوبەشە نێودەوڵەتی و هەرێمییەکان، ئەگەری کۆنفرانسی سیاسی نێودەوڵەتی بۆ ئاسایش و ئاوەدانکردنەوە لە هەرێمی شەنگال
‎16- شانبەشانی هاوبەشە نێودەوڵەتییەکان بۆ چارەسەرکردن بۆ ئەو کەسانەی کە تا ئێستا پشت بە هاوکارییە مرۆییەکان دەبەستن بە تایبەتی لە کامپەکانی IDP بۆ بڕیاری هەڵوەشاندنەوەی کۆمەڵە مرۆییەکەی نەتەوە یەکگرتووەکان لە ساڵی 2023ەوە بۆ ئەوەی تا ئێستا ڕەچاوی پابەندی نێودەوڵەتی و ئاڵمان  بۆ ئەوەی یاوەری بکات،
‎17- بۆ بەشداری کردن لە دۆزینەوەی چارەسەرێک بۆ چاودێرییە کۆمەڵایەتییە سنووردارەکانی کامپەکانی IDP کە بە شێوەیەکی سەرەکی لە هەرێمی کوردستانی عێراقدان، بەڵام لە ناوەڕاستی عێراق بە لەبەرچاوگرتنی ئەزموونی زانستی زانکۆی دەۆک کە بە پابەندبوونی ئەڵمانی

وەرگێرانی: هانا عوسمان
‎PUKMEDIA

ئەمانەش ببینە

زۆرترین خوێنراو

هەواڵەکان دەنێرین بۆ مۆبایلەکانتان

ئەپڵیکەیشنی

app دابەزێنە

Play store app store app
The News In Your Pocket