ئـەمڕۆ لـە مـێژوودا

رووداوەكان:
109: ئیمبراتۆری رۆمانی (تراجان) جۆگەی (تراجان)ی دروستكرد، كە جۆگەیەكە دروستكرا بۆ گواستنەوەی ئاو لە دەریاچەی براچیانوی باكوری خۆرئاوای رۆما.
1340: شەڕی هویس لە نێوان فەرەنسە و بەریتانیا.
1374: ئوسكوتلەندیەكان هەرەسیان بە ئینگلیزەكان هێنا لە شەڕی بانوكیبرن و سەربەخۆیی ئوسكوتلەندەیان راگەیاند.
1497: جون كابوت لە دوورگەی نیوفاونلاندی كەنەدی دابەزی، تا ببێت بە یەكەمین دۆزەرەوەی ئەوروپی دوای فایكنج.
1529: مۆركردنی پەیماننامەی ئاشتی بۆ كۆتایی هاتنی جەنگی ئەهلی لە سویسرا.
1717: دامەزراندنی یەكەمین مەحفەلی ماسۆنی لە لەندەن.
1839: جەنگی (نەسیب) لە نێوان دەوڵەتی عوسمانی و والی میسر محەمەد عەلی پاشا كە بە شكستی عوسمانیەكان تەواوبوو و دەرگای كردەوە لە بەردەم ئیبراهیم پاشا بۆ گەشتن بە پایتەختی دەوڵەتی خەلافەت ئەگەر تەداخولی ئەوروپا نەبوایە.
1859: شەڕی (سولفرینو) لە نێوان فەرەنسە و نەمسا كە هۆكاری راستەوخۆ بوو بۆ دامەزراندنی خاچی سوور لەسەر دەستی (جان هنری دونانت)ی سویسری.
1910: یابان هێرشی كردە سەر كۆریا.
1932: سەربەخۆیی و راگەیاندنی دەستور لە تایلەند.
1957: دروستكردنی یاریگای نوكامب لە ئیسپانیا.
1963: زنجبار ئۆتۆنۆمی بەدەست دەهێنێت لە ژێر وەسایەی ئینگلیزی.
1976: یەكگرتنەوەی هەردوو بەشەكەی ڤیەتنام.
1977: هەڵبژاردنی (حەسەن جولید) بە سەركۆماری جیبۆتی كە یەكەمین سەرۆكی ئەو وڵاتە بوو.
1978: تیرۆركردنی سەرۆكی كۆماری یەمەنی  (ئەحمەد حسێن غەشمی) لە رێگای نامەیەكەوە كە بۆمبڕێژكرابوو لە لایەن سەرۆكی كۆماری یەمەنی دیموكراتی میللی بۆی نێردرابوو.
1983: كۆتایی پەیوەندی نێوان سوریا و رێكخراوی رزگاریخوازی فەلەستینی.
1985: گەستی ئاسمانی دیسكێڤەری بەرەو ئاسمان كەوتەڕێ كە ئەمیر سوڵتانی كوڕی سەلمان یەكێك بوو لە سەرنشینانی.
1992: گەڕانەوەی حیزبی كاری ئیسلامی بۆ دەسەڵات.
1993: كوردەكانی باكوری كوردستان هێرشیان كردە سەر باڵیۆزخانە و دامەزراوە توركەكان لە ئەوروپا بەتایبەتی لە ئەڵمانیا.
2002: تەقینەوەی بۆمبێك لە بازاڕی (دەوەن)ی شاری هەڵەبجە كە تەنها زیانی  چەند دوكانێكی لێكەوتەوە.
2004: لە ئاكامی زینجیرەیەك كاری تیرۆریستی لە بەغداد و موسڵ و بەعقوبە و رومادی 100 كەس كوژران و 250 كەسیش برینداربوون.
2007: لە 61 هەمین دانیشتنی دادگای باڵای تاوانەكانی عێراق حوكمی كۆتایی 6 لە تاوانبارانی شاڵاوەكانی ئەنفال راگەیەنرا و دادگا حوكمی لەسێدارەدانی بەسەر هەریەك لە تاوانباران (عەلی حەسەنە مەجید و سوڵتان هاشم ئەحمەد و حسێن رەشید تكریتی) دا سەپاند و هەریەك لە تاوانباران (فەرحان موتلەگ جەبوری و سابیر عەبدولعەزیز دوری) بە زیندانی هەتاهەتایی حوكمدران و (تاهیر تۆفیق عانی) یش بەهۆی نەبوونی بەڵگەی تەواوەتی ئازادكرا.
2010: ژنە جێگری سەرۆكی حكومەتی ئوسترالی (جۆلیا گیرالد) بوو بە سەرەك وەزیران دوای لابردنی سەرەك وەزیران (كیفین رود) لە پۆستەكەی لە هەوڵێكی حیزبی كرێكارانی دەسەڵاتدار بۆ دووركەوتنەوە لە شكستی هەڵبژاردنی گشتی و بەو شێوەیە گیرالد بوو بە یەكەمین ئافرەت كە پۆستی سەرەك وەزیرانی ئوسترالیا بگرێتە دەست.
2012: لیژنەی هەڵبژاردنی سەرۆكایەتی میسری سەركەوتنی پاڵێوراو (محەمەد مورسی) راگەیاند بە سەرۆكی وڵات، و بوو بە یەكەمین سەرۆك دوای شۆڕشی 25ی ینایەر.

لەدایكبوون:
1753: ولیام هال، حاكمی هەرێمی میشیگان (ویلایەتی میشیگانی ئێستا) و براگادیر جەنەڕاڵ لە سوپای ئەمریكی.
1850: لۆرد هربرت كچنەر، سەركردەی سەربازی بەریتانی.
1883: فیكتۆر هس، زانای فیزیای نەمساوی و وەرگری خەڵاتی نۆبڵی فیزیای ساڵی 1936ز.
1888: گیریت ریتفیلد، ئەندازیاری تەلارساز و دیزاینەری هۆڵەندی.
1895: جاك دمبسی، یاریزانی مشتەكۆڵەی ئەمریكی.
1918: سەلاح نەزمی، ئەكتەری میسری.
1924: میلاد حەنا، ئەندازیار و بیریاری رامیاری میسری.
1927: مارتن بیرل، زانای فیزیای پۆڵەندی و وەرگری خەڵاتی نۆبڵی فیزیای ساڵی 1995ز.
1954: ئەحمەد عەبدولعەزیز، ئەكتەری میسری.
1959: میشال فیرعەون، سیاسەتمەدار و پیاوی ئاینی لوبنانی.
1961: ئیان گلین، ئەكتەری ئوسكوتلەندی.
1965: تغرید فەهمی، ژنە ئەكتەری میسری.
1966: ئەدریان شیلی، ژنە ئەكتەری ئەمریكی.
1969: سابو منگومینی، یاریزانی تۆپی پێی باشوری ئەفریقیا.
1978: لویس گارسیا، یاریزانی تۆپی پێی ئیسپانی.
1978: خوان رومان ریكیلمی، یاریزانی تۆپی پێی ئەرجەنتینی.
1978: شونسوكو ناكامورا، یاریزانی تۆپی پێی یابانی.
1980: سیسینهو، یاریزانی تۆپی پێی بەڕازیلی.
1982: كیفن نولان، یاریزانی تۆپی پێی ئینگلیزی.
1987: لیونیل میسی، یاریزانی تۆپی پێی ئەرجەنتینی.
1989: غادە الزدجالی، ژنە ئەكتەری عومانی.
1992: دیفید ئەلابا، یاریزانی تۆپی پێی نەمساوی.

وەفات:
1768: ماریا لیزینسكا، ژنی مەلیك لویسی پانزەهەم، مەلیكی فەرەنسە.
1908: جروفر كلیفلاند، سەرۆكی بیست و دووەم و بیست و چوارەمی ویلایەتە یەكگرتووەكان.
1978: ئەحمد حسین الغشمی، سەرۆكی چوارەمی كۆماری عەرەبی یەمەنی.
2000: مەلا سەید عەزیز نەقشبەندی، زانای ئاینی كورد.
2012: یوسف داوود، ئەكتەری میسری.
2012: میكی روكی، یاریزانی تۆپی پێی ئیسپانی.

جەژن و بۆنەكان:
جەژنی نیوەی هاوین لە ئینگلتەرە.

PUKmedia ئا/ حسێن هەڵەبجەیی