ئەمڕۆ لەمێژوودا

21 ئۆكتۆبەر

رووداوەكان:

1600: روودانی شەڕكی (سیكیگاهارا) كە ئەنجامەكەی گەیشتنی (شوگون توكوگاوا ئیە-یاسۆ) بوو بۆ حوكمكردنی یابان.

1820: میستەر ریچ سلێمانی جێدێڵی و دەڕوات بۆ شاری هەولێر.

1879: (تۆماس ئەدیسۆن) بۆ یەكەمین جار گڵۆپی كارەبایی نمایشكرد لە نمایشێكی تایبەتدا.

1914: دانانی (ئەنوەر پاشا) بە وەزیری جەنگ لە دەوڵەتی عوسمانی و ئەوەش لە میانی جەنگی یەكەمی جیهانی.

1918: ئەڵمانیا جەنگی ژێرئاوەكانی وەستاند لە جەنگی یەكەمی جیهانی.

1918: سەربەخۆیی نەمسا لە ئیمبراتۆریەتی (نەمسا/مەجەر).

1931: رووداوی ئۆكتۆبەر لە یابان كە بریتی بوو لە هەوڵی كۆدەتا لە ناو ریزەكانی سەربازی ئیمبراتۆریدا.

1945: سەرۆكی ئەرجەنتین (خوان بیرون) خاتو (ئیفا)ی خواست.

1952: بەستنی یەكەم كۆبوونەوەی (رێكخراوی كۆنگرەی ئیسلامی) لە جددە، كە وەزیرەكانی راگەیاندنی وڵاتانی ئیسلامی كۆكردەوە.

1964: شۆڕشێكی میللی گەورە لە سودان كە بەهۆیەوە سیستەمی سەربازی گۆڕا بە سەرۆكایەتی (ئیبراهیم عەبود).

1969: كۆدەتای سەربازی لە سۆماڵ بە سەرۆكایەتی (محەمەد سیاد بەری).

1973: سەرۆكی ئەمریكا (ریچارد نیكسۆن) تاوانباری سەرەكی بە فەزیحەتی وترگیت (ئەرشیبالد كوكس)ی لە پۆستەكەی لابرد.

1974: وەزیری دەرەوەی فەرەنسە (جان سوفانیار) یەكەم كۆبوونەوەی بەست لە نێوان بەرپرسێكی ئەوروپی رۆژئاوایی و یاسر عەرەفات و ئەوەش لە میانی سەردانی بۆ لوبنان.

1979: وەزیری دەرەوەی ئیسرائیل (موشیە دایان) وازی هێنا لە پۆستەكەی بەهۆی بەرەنگاربوونەوەی سیاسەتی سەرۆكی حكومەت (مناحیم بیگن) بەهۆی دەستگرتن بەسەر زەویە داگیركراوەكانی فەلەستین.

1990: تیرۆركردنی ئەمینداری گشتی حیزبی نیشتمانپەروەرانی ئازاد (دانی شەمعون) و هاوسەرەكەی و دوو مناڵەكەیان لە ماڵەوە.

1994: ویلایەتە یەكگرتووەكان و كۆریای باكور رێكەوتننامەی جنیڤیان مۆركرد كە باس لە بەكارهێنانی وزەی ئەتۆمی كۆریای باشور دەكات كە دەبێت تەنها لە بواری مەدەنیدا بێت.

2000: لە پاش جەنگی كەنداو بە ناونیشانی (گەردەلولی بیابان) دەوڵەتە عەرەبیەكان بۆ یەكەم جار لە قاهیرە لوتكەی عەرەبی گری دەدەن بە ئامادەبوونی عیراق و داوادەكەن هەموو ئاشتەواییەك لەگەڵ ئیسرائیل رابگیرێت.
 

لەدایكبوون:

1772: ێامویل تایلەر كولریدج، شاعیری ئینگلیزی.

1790: ئەلفۆنس دی لامارتین، نووسەر و شاعیر و سیاسەتمەداری فەرەنسی.

1833: ئەلفرید نۆبڵ، زانا و داهێنەری سویدی، لە شاری ستۆكهۆلم.

1914: عەبدولكەریم قاسم، سەرەك وەزیرانی عیراق.

1921: مالكۆلم ئارنۆلد، مۆسیقاری بەریتانی.

1931: حەسەن عابدین، ئەكتەری میسری.

1931: شامی كابور، ئەكتەری هیندی.

1949: بنیامین ناتنیاهۆ، سەرەك وەزیرانی ئیسرائیل.

1957: فولفجانج كیترلی، زانای فیزیای ئەڵمانی و وەرگری خەڵاتی نۆبڵی فیزیای ساڵی 2001ز.

1959: حەسەن ئەلئەسمەر، گۆرانیبێژی میسری.

1960: ئەكیرا سنجو، ئاوازدانەری یابانی.

1962: جیهاد عەبدو، ئەكتەری میسری.

1967: بول ئینس، یاریزان و راهێنەری تۆپی پێی ئینگلیزی.

1969: كەریمە سەقەلی، ژنە گۆرانیبێژی مەغریبی.

1969: ئەمیر سەلمان بن حەمەد ئال خەلیفە، وەلی عەهدی شانشینی بەحرەین.

1970: دالیا بحیری، ژنە ئەكتەری میسری.

1972: سافرون بوروز، ژنە ئەكتەری ئینگلیزی.

1972: ماساكازو موریتا، ئەكتەری ئەدای دەنگی یابانی.

1975: هنریكە هیلاریو، گۆڵچی تۆپی پێی پرتوگالی.

1980: كیم كردشیان، ژنە ئەكتەر و نمایشكاری جلوبەرگی ئەمریكی.

1981: نیمانیا فیدیچ، یاریزانی تۆپی پێی سربی.

1982: مولحیم زێن، گۆرانیبێژی لوبنانی.

1982: شێخە زوید، ژنە ئەكتەری بەحرەینی.

1982: مات دالاس، ئەكتەری ئەمریكی.

1983: فەوز شەتا، ژنە گۆرانیبێژ و ئەكتەری كوێتی.

1984: كینی كۆبەر، یاریزانی تۆپی پێی ئەمریكی.

1984: كیران ریچاردسۆن، یاریزانی تۆپی پێی ئینگلیزی.

 

وەفات:

1422: مەلیك شارلی شەشەم، مەلیكی فەرەنسە.

1805: هوراشیۆ نیلسۆن، عەسكەرتاری ئینگلیزی.

1872: جاكیە بابنیە، زانای فیزیای فەرەنسی.

1904: ئیزابیل ئیبرهارت، ژنە دۆزەرەوەی سویسری/جەزائیری.

1963: نازم غەزالی، گۆرانیبێژی بەناوبانگی عێراقی.

1978: ئەنستال میكویان، سیاسەتمەداری سۆڤیەتی.

1990: دانی شەمعون، سیاسەتمەداری لوبنانی.

2011: ئەنیس مەنسور، نوسەری رۆژنامەوانی و ئەدیبی میسری.

2011: فایدە كامیل، ژنە گۆرانیبێژ و ئەكتەر و سیاسەتمەداری میسری.

2012: یاش شوبرا، دەرهێنەری هیندی.

جەژن و بۆنەكان:

جەژنی سێو لە شانشینی یەكگرتوو.

PUKmedia ئا.. حسێن هەڵەبجەیی