riklam

ئەمڕۆ لە مێژوودا

جیهان 08:20 AM - 2021-09-05

رووداوەكان..

635: سەركەوتنی موسڵمانان بە سەرۆكایەتی ئەبو عوبەیدەی جەڕاح، و خالیدی كوڕی وەلید، لە فەتحی شاری دیمەشق، دوای ئابڵوقەیەكی سەخت كە رۆمەكان بەرگریان لەشارەكە دەكرد.
1113: تیرۆركردن و كوشتنی ئەمیری سەلجوقی (مودون كوڕی تونتكین) حاكمی موسڵ، لە شاری دیمەشق.
1514: هێزەكانی سوپای عوسمانی بە سەركردایەتی سوڵتان سەلیم چووە ناو شاری تەبرێز و دەستیگرت بەسەر چەندین كۆگا و خەزنە و پاشان هەمووی گواستەوە بۆ شاری ئەنقەرە و دوای 8 رۆژ شارەكەی جێهێشت.
1666: دامركانەوەی ئاگركەوتنەكەی لەندەن كە نزیكەی 10000 بینای وێرانكرد لە نێویاندا كاتدرائی قەدیس بول و لە ئەنجامدا 16 كەس وەفاتیان كرد.
1666: قەیسەر بەتریكی یەكەم فەفزی كرد بەسەر هەموو پیاوانی ئاینی و جوتیاراندا كە باج بدەن بۆ ریش هێشتنەوە لە هەوڵێكدا بۆ چاولێكردنی خۆرئاوا.
1725: مەلیك لویسی پانزەهەم مەلیكی فەرەنسە (ماریا لیزینسكا) كچی مەلیكی پۆڵەندەی خواست.
1860: ئینگلتەرە و فەرەنسە و نەمسا و بروسیا و روسیا رێكەوتن لەسەر سەربەخۆیی سوریا.
1905: كۆتایی هاتنی جەنگی روسی یابانی بە مۆركردنی پەیماننامەی (بورتسموس).
1922: لە ئەنجامی شۆڕشی شێخ مەحمود لە باشووری كوردستان هەموو هێزەكانی بەریتانیا لە دەوروبەری شاری سلێمانی كشانەوە بەهۆی بەرگریكردنی جەماوەر لە خاكەكەیان و هەروەها هێزەكانی بەریتانیا لە شاری كۆیە كشانەوە بەهۆی كوشتنی كاپتن (پۆند).
1925: رژێمی توركیا لە شاری دیاربەكر 52 شۆڕشگێڕی كوردی لەسێدارەدا.
1939: ویلایەتە یەكگرتووەكان بێلایەنی خۆی راگەیاند لە جەنگی دووەمی جیهانی.
1944: هێزەكانی هاوپەیمانان برۆكسلی پایتەختی بەلجیكایان رزگاركرد.
1950: كۆمەڵەی دامەزراندنی سوری دەستوری نوێی بڕیاردا  بۆ وڵات و سەرلەنوێ (هاشم ئەتاسی) هەڵبژاردەوە بۆ سەرۆكی سوریا.
1951: مەلیك تەلالی كوڕی عەبدوڵڵای كوڕی حسێن بوو بە مەلیكی ئەردەن، دوای تیرۆركردنی باوكی مەلیك عەبدوڵڵا لە قودس لە كردەیەك كە كوڕە گەورەكەی (ئەمیر حسێن) رزگاری بوو.
1960: محەمەد عەلی كلای مەدالیای زێڕی بردەوە لە خولی یاریەكانی ئۆڵۆمپی لە شاری رۆما، ئەوەش سەرەتای ناوبانگی جیهانیی ئەو بوو كە بەدەستیهێنا، بەڵام بە ناوە رەسەنەكەیەوە لەو كاتەدا (كاسیوس)بوو، نەك (محەمەد عەلی كلای) كە ناوی خۆی گۆڕی دوای ئەوەی كە موسڵمانبوونی خۆی راگەیاند.
1964: بەستنی كۆنگرەی ئەسكەندەریە بە ئامادەبوونی 14 سەركردەی عەرەبی كە چەندین بڕیاریان دەركرد.
1972: فەلەستینیەكان لە رێكخراوی ئەیلولی رەش هێرشیان كردە سەر بارەگای تیمی ئیسرائیلی كە بەشداریان كردبوو لە خولەكانی یاریە ئۆڵۆمپیەكان كە لە (میونیخ) ئەنجامدرابوو و لە ئەنجامدا 11 وەرزشەوانی ئیسرائیلیان كوشت كە ناونرابوو بە (كردەی میونیخ).
1973: دەسپێكی كۆنگرەی چوارەمی بزووتنەوەی بێ لایەنان لە جەزائیر.
1977: هەڵدانی كەشتی ئاسمانی (فویاجر1).
1978: دەستپێكی وتووێژەكانی (كامب دیڤد) كە بەردەوام بووتا 17ی هەمان مانگ كە لە ئەنجامدا دوو بەڵێننامە نوسرا لە لایەن میسر و ئیسرائیلەوە.
1979: بەستنی دیداری لوتكە لە نێوان سەرۆكی میسری (محەمەد ئەنوەر سادات) و سەرەك وەزیرانی ئیسرائیلی (مناحیم بیگن) لە قاهیرە.
1980: دەوڵەتی ئیسلامی ئێران هەموو ناچەكانی كوردستانی خۆهەڵاتی داگیركردەوە.
1981: سەرۆكی میسری (محەمەد ئەنوەر سادات) بڕیارێكی دەركرد بە گرتنی هەموو سەركردە سەربازی و رۆژنامەنوسی و ئاینی و خوێندكاری بە هەموو ئینتیمایان و بنكەكانیان و تەمەنیان كە ژمارەیان 1530 كەس بوون و هەروەها فرمانیدا بە داخستنی هەموو رۆژنامە ناحكومیەكان، ئۆپۆزسیۆنش ئەو بڕیارەی ناونا بە (بڕیارەكانی سێبتەمبەری رەش).
1982: گەڕانەوەی گەشتی ئاسمانی ئەمریكی چالنجەر دوای 6 رۆژ لە هەڵدانی بۆ بۆشایی ئاسمان.
1987: فڕۆكە ئیسرائیلیەكان هێرشیان كردە سەر بنكەكانی خۆبەخشە فەلەستینیەكان و بووە هۆی كوژران و برینداربوونی 100 كەس.
1987: ئێران موشەكی (زەمین زەمین)ی تەقاند بۆ سەر كوێت كە بووە هۆی زیانێكی زۆر.
1987: دەستپێكی دادگایی لاوی ئەڵمانی (ماتیاس روست) كە سنوری یەكیەتی سۆڤیەتی بەزاند لەناو فڕۆكەیەكی وەرزشی سوك كە رۆشتە گۆڕەپانی سوور لە ناو جەرگەی مۆسكۆی پایتەخت.
1988: شاڵاوی ئەنفالی هەشت بۆ سەر ناوچەكانی بناری قەندیل.
1988: دۆزینەوەی شوێنەوارێكی كۆن لە لەندەن كە دەگەڕێتەوە بۆ 1500 ساڵ پێش زاین، كە تیایدا بڕێك رووەك و مێروو و ئێسكی تێدابوو.
1994: سەركردەی ئەفریقی (نیلسۆن ماندێللا) بوو بە یەكەمین سەرۆكی ئەفریقی كۆماری باشووری ئەفریقیا.
2001: تیاچوونی 129 هاندەری تۆپی پێ لە غانا لە ئەنجامی تێهەڵگژان لە (یاریگای ئەكرا)ی وەرزشی.
2003: سوپای ئیسرائیلی (محەمەد عەبدولرەحیم حەنبەلی) ئابڵوقەدا و كوشتی كە یەكێكە لە سەركردە سەربازیەكای فەلەستینی  دوای بەرگریەك كە 14 سەعاتی خایاند.
2009: جاكوب زوما، سوێندی دەستوری خوارد تا ببێـت بە سەرۆكی باشوری ئەفریقیا.
2012: تەقینەوەی ئەمبارێكی ئەفیون لە (قەرە حیسار) لە توركیا.
2013: دۆزینەوەی (تامو مسیف)، كە گەورەترین بوركانە لە جیهاندا لە باكووری خۆرئاوای زەریای ئارام.

لەدایكبوون..
973: ربو الریحان البیرونی، زانای موسڵمان لە جوگرافیا و بیركاری و دەرمانزانیدا.
1638: مەلیك لویسی چواردەهەم، مەلیكی فەرەنسا.
1806: لویس لاموریسییر، جەنەرالی فەرەنسی.
1847: جیسی جیمس، سەركردەی عەسابەكان، ئەمریكی.
1876: عەبدولعەزیز سەعالیبی، سیاسەتمەداری تونسی.
1876: فیلهلم ریتەر فون لیب، عەسكەرتاری ئەڵمانی.
1926: ئەمیر موشعیل كوڕی عەبدولعەزیزی ئال سعود، سەرۆكی دەستەی بەیعەتی سعودی.
1927: بول فولكەر، سەرۆكی ئەنجومەنی یەدەكی فیدراڵی.
1939: جۆرج لازینی، ئەكتەری ئوستورالی.
1942: فرنر هرتزوغ، دەرهێنەری سینەمایی ئەڵمانی.
1951: بول برایتنر، یاریزانی تۆپی پێی ئەڵمانی.
1951: مایكل كیلتون، ئەكتەری ئەمریكی.
1960: عەبدوڵڵا عەبدوڵڵا، سیاسەتمەداری ئەفغانی.
1967: عەمر خالید، بانگخوازی ئیسلامی میسری.
1967: ماتیاس زامر، یاریزان و راهێنەری تۆپی پێی ئەڵمانی.
1969: لیوناردو ئەرواخو، یاریزانی تۆپی پێی بەڕازیلی.
1973: روز مكگوان، ژنە ئەكتەری ئەمریكی.
1975: جۆرج بواتنگ، یاریزانی تۆپی پێی هۆڵەندی.
1976: مشاری العفاسی، قورئانخوێن و سروودبێژی ئیسلامی كوێتی.
1977: جوسیبا ئیچبیریا، یاریزانی تۆپی پێی ئیسپانی.
1979: لەمیا تاریق، ژنە ئەكتەری میسری و نیشتەجێی كوێت.
1976: جون كارو، یاریزانی تۆپی پێی نەرویجی.
1982: ئەلیكس جیخو، یاریزانی تۆپی پێی ئیسپانی.
1983: بابلو گرانوچی، یاریزانی تۆپی پێی ئۆرۆگوایی.
1986: نجلاْ  الخمری، ژنە ئەكتەری سوری.
1988: نوری شاهین، یاریزانی تۆپی پێی توركی.
وەفات..
1113: مودون كوڕی تونتكین، ئەمیری سەلجوقی و حاكمی موسڵ، لە شاری دیمەشق.
1548: كاسرین بار، ژنی شەشەمی هنری هەشتەم مەلیكی ئینگلتەرە.
1566: سوڵتان سولێمانی قانونی، سوڵتانی عوسمانی، لە تەمەنی 74 ساڵیدا و 48 ساڵ فەرمانڕەوا بوو.
1857: ئۆگەست كونت، كۆمەڵناس و فەیلەسوفی فەرەنسی.
1869: جیمس كلارك ماكسویل، داهێنەری هاوكێشە گرنگەكانی كارۆموگناتیسی.
1906: لودفیگ بولتزمان، زانای فیزیا و فەیلەسوفی نەمساوی.
1910: جولیان ئیدواردز، مۆسیقاری ئینگلیزی.
1974: عبدالحمید شومان، پیاوی ئاینی ئەردەنی.
1991: حەیدەر عەلی سڵێمان، مێژوونوسی كورد.
1993: جەلال تەقی، نوسەری كورد، خاوەنی 1850 لاپەڕەی چاپكراو، و 2908 لاپەڕەی نوسینە.
1993: محمد الخرافی، ئابوریناس و سیاسەتمەداری كوێتی.
1993: كلود رینوار، وێنەگری سینەمایی فەرەنسی.
1997: دایكە تریزا، ژنە قەشەی هیندی بە نەژاد ئەلبانی و وەرگری خەڵاتی نۆبڵی ئاشتی ساڵی 1976ز.
2003: محمد عبدالرحیم الحنبلی، سەركردەی سەربازی فەلەستینی لە كەتیبەكانی قەسام.
2013: روشوس میش، دواهەمینی ئەو دوانەی كە لە ژیاندا مابوون و كاریان كردبوو لەگەڵ ئەدۆلڤ هێتلەر لە دوا ساتەكانی ژیانیدا.

جەژن و بۆنەكان..
رۆژی مامۆستا لە هیند
رۆژی قەدیسە دایكە تریزا

PUKmedia ئا/ حسێن هەڵەبجەیی

ئەمانەش ببینە

زۆرترین خوێنراو

هەواڵەکان دەنێرین بۆ مۆبایلەکانتان

ئەپڵیکەیشنی

app دابەزێنە

Play store app store app
The News In Your Pocket