riklam

ئه‌مڕۆ له‌ مێژوودا

جیهان 08:20 AM - 2021-08-29

رووداوه‌كان..

1526: روودانی شه‌ڕی (موهاج) له‌ نێوان سوڵتانی عوسمانی (سلێمانی قانونی) و سوپای مه‌جه‌ر به‌ سه‌رۆكایه‌تی (مه‌لیك لویسی دووه‌م)، و كۆتایی هات به‌ رووخانی مه‌لیك لویسی دووه‌م و كوژرانی خۆی و ژماره‌یه‌كی زۆر له‌ پیاوانی ده‌وڵه‌ته‌كه‌ی.
1724: دیداری باڵیۆزی مه‌غریبی ئه‌دمیراڵ حاجی عه‌بدولقادر بیریز له‌گه‌ڵ جۆرجی دووه‌م مه‌لیكی به‌ریتانیای مه‌زن له‌ چوارچێوه‌ی په‌یوه‌ندی مه‌غریبی و به‌ریتانی.
1862: سه‌ره‌تایی نه‌خشه‌كێشان و چاپكردنی دراوی دۆلاری ئه‌مریكی.
1866: سه‌ره‌تای حوكمی توكوگاوا یوشینوبو، كه‌ شۆگۆنی پانزه‌هه‌م  و دواهه‌مین بوو له‌ شۆگۆنیه‌ی توكوگاوا.
1897: به‌ستنی یه‌كه‌مین كۆنگره‌ی جوله‌كه‌ له‌ شاری (بازلی) له‌ وڵاتی سوید.
1914: خۆكوشتنه‌وه‌ی سه‌ركرده‌ی سه‌ربازی روسی ئه‌لكسه‌نده‌ر سامسونوف له‌ پاش توش بوونی سوپاكه‌ی به‌ هه‌ره‌سهێنانێكی سه‌خت له‌سه‌ر ده‌ستی ئه‌ڵمانه‌كان له‌ شه‌ڕی تاننبرگ له‌ میانی جه‌نگی یه‌كه‌می جیهانی.
1934: ئه‌دۆڵف هێتله‌ر ده‌ستیكرد به‌ هه‌ڵمه‌تی پاككردنه‌ومه‌ی فراوان له‌ ئه‌ڵمانیا كه‌ ژماره‌یه‌كی زۆر له‌ سه‌ربازه‌ پله‌دار و سیاسه‌تمه‌دارانی گرته‌وه‌.
1949: یه‌كه‌مین تاقیكردنه‌وه‌ی ئه‌تۆمی یه‌كیه‌تی سۆڤیه‌ت، كه‌ به‌ ره‌سمی راینه‌گه‌یاند.
1950: دامه‌زراندنی سوپای ده‌ریایی سوریا.
1961: بڵاوكردنه‌وه‌ی یه‌كه‌مین ژماره‌ی رۆژنامه‌ی (هه‌ولێر) له‌شاری هه‌ولێر به‌ زمانی كوردی.
1966: میسر بانگخواز (سه‌ید قوتب)ی له‌سێداره‌دا، كه‌ یه‌كێك بوو له‌ ناودارانی ئیخوان موسلیمین.
1967: به‌ستنی كۆنگره‌ی لوتكه‌ی چواره‌می عه‌ره‌بی له‌ خه‌رتوم و ئه‌وه‌ش دوای جه‌نگی 1967ز.
1969: له‌یلا خالید و سلیم العیساوی فڕۆكه‌یه‌كی نه‌فه‌رهه‌ڵگری ئه‌مریكی گه‌شتی ژماره‌ 840 یان رفاند له‌ نێوان هێڵی (لۆس ئه‌نجلوس) و (ته‌لئه‌بیب) و دوای ئه‌وه‌ی نه‌فه‌ره‌كانیان داگرت ته‌قاندیانه‌وه‌.
1970: بۆ یه‌كه‌م جار كۆڕی زانیاری كورد له‌ به‌غدا دامه‌زرا.
1976: ئه‌میری كوێت شێخ سوباح سالم سوباح فه‌رمانێكی ئه‌میری ده‌ركرد بۆ هه‌ڵوه‌شانه‌وه‌ی ئه‌نجومه‌نی ئوممه‌.
1989: ده‌رچوونی بڕیاری ئه‌نجومه‌نی ئاسایشی نێوده‌وڵه‌تی ژماره‌ 0640 سه‌باره‌ت به‌ نامیبیا.
1993: كوژرانی عه‌لی بۆسكانی، له‌ شاری سلێمانی.
1994: په‌رله‌مان به‌ ئاماده‌بوونی جه‌لال تاڵه‌بانی و مه‌سعود بارزانی كۆبوونه‌وه‌ و هه‌ردولا به‌ڵێنی ئاگربه‌ستیاندا، به‌ڵام پاش 48 سه‌عات شه‌ڕ ده‌ستیپێكرده‌وه‌.
1995: رزگاربوونی سه‌رۆكی جۆرجیا (ئیدوارد شێڤه‌ردنادزه‌) له‌ هه‌وڵێكی تیرۆركردن.
2002: سوپای روسی كشانه‌وه‌ی خۆی له‌ لیتوانیا ته‌واوكرد كه‌ یه‌كێكه‌ له‌ سێ  وڵاته‌كه‌ی به‌ڵتیق دوای ئه‌وه‌ی لیتوانیا سه‌ربه‌خۆیی خۆی راگه‌یاند.
2003: تیرۆركردنی سه‌رۆكی ئه‌نجومه‌نی باڵای شۆڕشی ئیسلامی له‌ عیراق (محه‌مه‌د باقر حه‌كیم) دوای ده‌رچوونی له‌ مه‌زاری ئیمام عه‌لی له‌ نه‌جه‌ف.
2004: پاش به‌گژاچوونی زیندانیانی ئه‌بوغرێب له‌ لایه‌ن هێزه‌كانی ئه‌مریكاوه‌ ته‌قه‌یان لێكرا و 2 زیندانی كوژران و 9ی تریش  بریندار بوون.
2008: پاڵێوراوی حیزبی كۆماری بۆ هه‌ڵبژاردنه‌كانی سه‌رۆكایه‌تی ئه‌مریكی (جون ماكین) ژنه‌ حاكمی ویلایه‌تی ئالاسكا (ساره‌ بالین)ی ده‌ستنیشانكرد بۆ پۆستی جێگری سه‌رۆك له‌ حاڵه‌تی بردنه‌وه‌ی له‌ هه‌ڵبژاردنه‌كاندا.
2008: حكومه‌تی لوبنانی پله‌ی عه‌مید (جان قه‌هوه‌چی) به‌رزكرده‌وه‌ بۆ پله‌ی (عماد) و كردی به‌ سه‌ركرده‌ی سوپای لوبنانی.
2008: كردنه‌وه‌ی سه‌نته‌ری شانگهای دارایی جیهانی.
2011: ده‌ستنیشانكردنی وه‌زیری دارایی یابانی (یوشیهیكۆ نودا)  سه‌ركرده‌ی حیزبی دیموكراتی ده‌سه‌ڵاتدار، تا ببێت به‌ شه‌شه‌م سه‌ره‌ك وه‌زیرانی وڵات بۆ ماوه‌ی پێنج ساڵ له‌ دوای (ناوتو كان).
2013: قه‌ته‌ر مانگی ده‌ستكردی (سهێل سات)ی هه‌ڵدا له‌ بنكه‌ی (كورو) له‌ موسته‌عمه‌ره‌ی (گۆیانای فه‌ره‌نسی) له‌سه‌ر موشه‌كی (ئاریان 5).
له‌دایكبوون...
1619: جان بابتیست كولبیر، ئابوریناسی فه‌ره‌نسی.
1632: جون لوك، فه‌یله‌سوفی ئینگلیزی.
1780: جان ئۆگه‌ست دومینیك ئانگر، نیگاركێشی فه‌ره‌نسی.
1790: لیوبولد، دۆقی دۆقیه‌ی بادنی مه‌زن.
1862: موریس ماترلینگ، شاعیر و ئه‌دیبی به‌لجیكی و وه‌رگری خه‌ڵاتی نۆبڵی ئه‌ده‌بی ساڵی 1911ز.
1871: ئه‌لبیر فرانسوا لوبرون، سه‌رۆكی فه‌ره‌نسه‌.
1876: شارلز كترنج، زانا و داهێنه‌ری ئه‌مریكی.
1886: ماركو سالا، یاریزانی تۆپی پێی ئیتالی.
1904: فرنه‌ر فورسمان، پزیشكی ئه‌ڵمانی و وه‌رگری خه‌ڵاتی نۆبڵی پزیشكی ساڵی 1956ز.
1915: ئه‌نگرید برگمان، ژنه‌ ئه‌كته‌ری سویدی.
1920: شارلی باركه‌ر، مۆسیقار ئه‌مریكی.
1922: عبدالله بن علی الخلیلی، شاعیری عومانی.
1925: ئه‌حمه‌د سه‌عید، په‌خشكاری میسری.
1933: جیهان السادات، ژنی سه‌رۆكی میسری محه‌مه‌د ئه‌نوه‌ر سادات.
1936: جون ماكین، سیاسه‌تمه‌داری ئه‌مریكی.
1938: ئیلیوت گولد، ئه‌كته‌ری ئه‌مریكی.
1946: دیمیتریس خریستوفیاس، سه‌رۆكی قوبرس.
1957: شیرو ساگیسو، ئاوازدانه‌ری یابانی.
1958: مایكڵ جاكسۆن، گۆرانیبێژی ئه‌مریكی.
1960: زوهێر عه‌بدولكه‌ریم، ئه‌كته‌ری سوری.
1962: براین جون بیسبی، مێژوونوسی كه‌نه‌دی.
1971: هانی نازر، ئه‌كته‌ری سعودی.
1971: كارلا جوجینو، ژنه‌ ئه‌كته‌ری ئه‌مریكی.
1976: ستیفن كار، یاریزانی تۆپی پێی ئیرله‌ندی.
1976: یون دال توماسون، یاریزانی تۆپی پێی دانیماركی.
1977: باسل خه‌یات، ئه‌كته‌ری سوری.
1977: مانویل بلیری، یاریزانی تۆپی پێی ئیتالی.
1978: ئیلفین حه‌سه‌ن، ژنه‌ ئه‌كته‌ری سوری.
1978: سیلستین بابایارو، یاریزانی تۆپی پێی نێجیری.
1979: غه‌زلان ناسر، ژنه‌ ئه‌كته‌ری لوبنانی و نیشته‌جێی سعودیه‌.
1982: ڤینسنت ئینیاما، یاریزانی تۆپی پێی نێجیری.
1984: كه‌ریم سوڵتانی، یاریزانی تۆپی پێی فه‌ره‌نسی به‌ نه‌ژاد جه‌زائیری.
1986: لیا میشیل، ژنه‌ ئه‌كته‌ری ئه‌مریكی.

وه‌فات..
1526: مه‌لیك لویسی دووه‌م، مه‌لیكی شانشینی مه‌جه‌ر.
1904: سوڵتان مورادی پێنجه‌م، سوڵتانی سی و چواره‌می عوسمانی.
1914: ئه‌لكسه‌نده‌ر سامسونوف، سه‌ركرده‌ی سه‌ربازی روسی.
1922: جۆرج سیرویل، فه‌یله‌سوفی فه‌ره‌نسی.
1935: شاژنه‌ ئه‌سترید، ژنی لیوبولدی سێهه‌م مه‌لیكی به‌لجیكا.
1947: مانولیتی، زۆرانبازی گابه‌زێنی ئیسپانی.
1966: سه‌ید قوتب، سه‌ركرده‌یه‌كی دیاری كۆمه‌ڵه‌ی ئیخوان موسلیمین.
1975: ئیمون دی فالیرا، سه‌رۆكی كۆماری ئیرله‌نده‌.
1982: ئینگرید برگمان، ژنه‌ ئه‌كته‌ری سویدی.
1987: ناجی العلی، نیگاركێشی كاریكاتێری فه‌له‌ستینی.
1987: لی مارفین، ئه‌كته‌ری ئه‌مریكی.
1991: ئیبراهیم جه‌لال، ئه‌كته‌ری عیراقی.
1993: عه‌لی بۆسكانی، كه‌سایه‌تی ناوداری سلێمانی.
2001: موخلیس به‌حیری، ئه‌كته‌ری میسری.
2003: محه‌مه‌د باقر حه‌كیم، سه‌رۆكی ئه‌نجومه‌نی باڵای شۆڕشی ئیسلامی له‌ عێراق.
2005: مامۆستا مه‌لا عه‌بدولكه‌ریمی موده‌ریس، زانای ناوداری كورد.
2005: ئه‌نتۆن مه‌قدسی، بیریار و فه‌یله‌سوفی سوری.
جه‌ژن و بۆنه‌كان..
رۆژی شۆڕشی نیشتمانی دژی نازیه‌كان له‌ سلۆفاكیا.
یه‌كه‌م رۆژی تحوت، كه‌ یه‌كه‌م رۆژه‌ له‌ ساڵنامه‌ی میسریدا.
یادی سه‌ر لێكردنه‌وه‌ی قه‌دیس یۆحه‌ننای مه‌عمه‌دان لای كه‌نیسه‌ی ئه‌رسۆزكسی خۆرهه‌ڵات.
رۆژی وه‌رگێڕان له‌ جیهاندا.

PUKmedia ئا/ حسێن هه‌ڵه‌بجه‌یی

ئەمانەش ببینە

زۆرترین خوێنراو

هەواڵەکان دەنێرین بۆ مۆبایلەکانتان

ئەپڵیکەیشنی

app دابەزێنە

Play store app store app
The News In Your Pocket