riklam

ناسه‌قامگیری عیراق به‌ كوێ ده‌گات ؟

بیروڕا 03:52 PM - 2022-06-18

دواكه‌وتنی پێكهێنانی حكومه‌ت له‌ عێراق ئه‌گه‌ری دووباره‌ هه‌ڵبژاردن زیاتر ده‌كات، چونكه‌ عیراق كه‌وتوه‌ته‌ بۆشایی سیاسی و ئه‌منی و نه‌مانی سازان ( التوافق ) كه‌ بونه‌ته‌ به‌شێك له‌ كێشه‌كان و بژارده‌كانی به‌رده‌م لایه‌نه‌كان نزیك ده‌كاته‌وه‌ له‌ سفر، هه‌ڵبه‌ت ئه‌مه‌ش جاری یه‌كه‌م نیه‌ ئه‌م كێشه‌و ململانێیانه‌ به‌و جۆره‌ په‌ره‌بستێنێت و هه‌ڕه‌شه‌ بێت بۆ سه‌قامگیری عێراق، ئه‌مانه‌ش خزمه‌ت به‌ گه‌لی عێراق ناكات به‌ڵكو ڕه‌وشه‌كه‌ زیاتر ده‌چێته‌ خزمه‌تی لایه‌نه‌ ده‌ره‌كیه‌كان و به‌رژه‌وه‌ندییه‌كانیان واده‌كات عێراق به‌ لاوازی بمێنێته‌وه‌ خاوه‌نی بڕیاری خۆی نه‌بێت.

ئه‌وه‌ی له‌ عیراق رووده‌دات به‌ده‌ر له‌ ده‌ستێوه‌ردانی ده‌ره‌كی و ناوخۆی له‌لایه‌ك و ئه‌نجامی ناكۆكی درێژخایه‌نی نێولایه‌نه‌كانن به‌هۆی فره‌ مه‌زهه‌بی و نه‌ته‌وه‌یی و ڕه‌وتی جیاواز و یه‌كترقبوڵ نه‌كردنه‌وه‌ كه‌ ئه‌مه‌ دیوێكی تری ئه‌و ناهه‌مواریانه‌ن كه‌ 19 ساڵه‌ گه‌لی عێراق وابه‌سته‌ی بووه‌ 19 ساڵ به‌سه‌ر ڕووخانی رژێمی به‌عس تێ په‌ڕ ده‌بێت، 19 ساڵه‌ گه‌لی عێراق له‌ چاوه‌ڕوانی داهاتوویه‌كی شایسته‌دان كه‌ ئاینده‌ی نه‌وه‌كانی له‌سه‌ر بنیادبنرێت.

دوای پێنج هه‌ڵبژاردن عیراق نه‌یتوانیوه‌ حكومه‌تێكی بنكه‌ فراوانی به‌هێز به‌خۆوه‌ ببینێت ( بنیادبنێت) هه‌میشه‌ حكومه‌تێكی لاواز گوێرایه‌ڵی فه‌رمانی ده‌ره‌وه‌ بووه‌ و خزمه‌تی به‌به‌رژه‌وه‌ندییه‌كانی وڵاتانی كردووه‌ به‌بێ گه‌ڕانه‌وه‌ بۆ به‌رژه‌وه‌ندییه‌ باڵاكانی گه‌ل و نیشتمان.

 عیراق له‌ ڕه‌وشێكی ناسه‌قامگیری ناله‌باردایه‌و له‌هه‌موو كات زیاتر پێویستی به‌ سازان و لێك نزیك بوونه‌وه‌ی لایه‌نه‌كان هه‌یه‌ چونكه‌ ڕووداوه‌كانی ئه‌م دواییه‌ ئاراسته‌ی سیاسی له‌ عێراق دژوارترده‌كات و تداخولات زیاتر ده‌كات وه‌ك هه‌میشه‌ ڕوون نیه‌ به‌ كوێ ده‌گات به‌ كه‌ناری ئارامی یاخود گرژی و به‌ركه‌وتن به‌جۆرێك له‌ جۆره‌كان به‌ركه‌وتنه‌كان بگاته‌ به‌كارهێنانی هێز دژی یه‌كتر و دواجار عێراق ببێته‌ سته‌یجێك بۆ نمایشی هێزی وڵاتان و به‌یه‌كجاری سه‌روه‌رییه‌كه‌ی له‌بارببرێت له‌هه‌موو كات و ساتێكیشدا هه‌رێمی كوردستانیش به‌شێك ده‌بێت له‌ ئاڵۆزی و هه‌ر ڕووداوێك باش یان خراپ كه‌ ڕووبدات، ئه‌و كات لایه‌نه‌كان ناتوانن خۆیان له‌هه‌ر به‌رپرسیاریه‌تێك هه‌ڵبێن كه‌ گه‌ل ئاراسته‌یان ده‌كات خۆیان و مێژوویان به‌ته‌واوی بسڕنه‌وه‌، كه‌وایه‌ لایه‌نه‌كانی  عێراق له‌به‌رده‌م دووڕیانێكی مێژوویدایه‌ كه‌ سازان و رێكه‌وتن باشترینیانه‌ .

 بایه‌خ و گرنگی  عێراق یه‌كه‌م له‌ ڕووی پێكهاته‌ی جوگرافیاوه‌ به‌سه‌ر جیهانی نوێدا هه‌میشه‌ وای كردووه‌ چاوی دراوسێ و ده‌وڵه‌تانی ده‌ره‌كی له‌سه‌ر بێت و به‌رژه‌وه‌ندییه‌كانیان به‌ عێراقه‌وه‌ گرێبده‌ن و دۆخێكی وای بۆ پێش بخه‌ن كه‌ به‌رده‌وام له‌ ئاڵۆزی و ناسه‌قامگیری دا بێت، دووه‌میش له‌به‌رئه‌وه‌ی خاوه‌نی دووه‌م گه‌وره‌ترین یه‌ده‌كی نه‌وته‌ له‌ جیهان دووباره‌ بۆته‌ جێ ی ئه‌وه‌ی ده‌وڵه‌تان چاوی له‌سه‌ر هه‌ڵنه‌گرن و به‌رده‌وام دۆخێكی ناجێگیری بۆ دروست بكه‌ن وه‌ك له‌ ڕابردوو كه‌ تا ئێستا به‌رده‌وامی هه‌یه‌ چ  له‌ رووی سیاسی یه‌وه‌ بێت یان له‌ ڕووكاره‌كانی تره‌وه‌  بێت وه‌ك تیرۆرو دروست كردنی ده‌وڵه‌تی به‌ناو ئیسلامی (داعش ) كه‌ تا ئێستا مه‌ترسیه‌كانی له‌سه‌ر گه‌لانی عێراق ماونه‌ته‌وه‌ و عێراقی له‌به‌ره‌ی دیفاع و شه‌ردا هێشتۆته‌وه‌ . 

به‌ پێی ده‌ستوری عیراق له‌ دوای یه‌كه‌م دانیشتنی په‌رله‌مان 9 / 1 / 2022 ده‌بوو له‌ ماوه‌ی 30 رۆژ سه‌رۆك كۆمار هه‌ڵبژێرێت، به‌ڵام ناكۆكیه‌كان ئاراسته‌ی یاسایی و سیاسی گۆڕی تا به‌ ئێستا ده‌گات .

30 / 12 / 2021 دادگای فیدراڵی ئه‌نجامی هه‌ڵبژاردنه‌كانی په‌سه‌ند كرد، 9 / 1 / 2022 یه‌كه‌مین دانیشتنی په‌رله‌مانی عێراق به‌رێوه‌چوو.

ن/ نسار مسته‌فا

PUKmedia 

زۆرترین خوێنراو

هەواڵەکان دەنێرین بۆ مۆبایلەکانتان

ئەپڵیکەیشنی

app دابەزێنە

Play store app store app
The News In Your Pocket