Pirsgirêka vegera penaberên Herêma Kurdistanê dê diçe Dadgeha Federal

PUKMEDIA

Kampên penaberan

Dadgeha Bilind a Iraqê dê roja 31ê Adarê li ser du giliyên li dijî Hikûmeta Herêma Kurdistanê dicive. Di civînê de behsa penaberan û şandina mazotê bo Herêma Kurdistanê tê kirin.

Li gorî rojeva Dadgeha Bilind a Federalî, yekem giliyê Wezîrê Koç û Koçberan yê Iraqê li dijî Serokê Herêma Kurdistanê, Serokwezîr û Wezîrê Navxwe yê Herêma Kurdistanê tomar kiriye û tê de daxwaz ji tawanbaran hat kirin ku biryara encûmena wezîrên Iraqê cîbicî bikin ji bo vegerandina penaberan û girtina kampên wan li Herêma Kurdistanê.

Duyem gilî li ser serokwezîr, sekreterê civata wezîran û wezîrê petrolê hat kirin ku Parlamentoya Iraqê daxwaz ji hikûmeta Iraqê kir ku li ser nerastbûna biryara Encûmena Wezîran a diyarkirina nirxê petrola Herêma Kurdistanê biryarê bide.

Li Silêmaniyê hatiye hêsankirin

Wezareta Koç û Koçberan a Iraqê biryar da ku heta dawiya meha Tîrmehê hemû penaberên li kampên Hikûmeta Herêma Kurdistanê vegerin.

Rêveberê Fermangeha Hikûmeta Herêma Kurdistanê ya Wezareta Koç û Koçberan a Iraqê Samer Meşkur ji PUKMEDIA re ragihand: “Em li Silêmaniyê ji Hewlêr û Duhokê zêdetir alîkarî û asankariyê distînin, ji ber wê jî kampên Hewlêr û Duhokê di bin kontrola Wezareta Navxwe ya Hikûmeta Herêma Kurdistanê de ne."

"Me heftiya borî kampek girt û em ê di demek nêzîk de kampek din jî bigrin û penaberên her du kampan vegeriyan malên xwe. Di 24-3-2024 de, me hêsan kir ku 250 malbatên din vegerin malên xwe." Samer Meşkur 

Vegera penaberan dest pê kir

Wezareta Koç û Koçberan a Iraqê plan kiribû ku di 30ê Hezîranê de hemû penaberên Herêma Kurdistanê vegerîne malên wan, lê ji ber destpêkirina îmtîhanên xwendekaran, muhletê ji bo 30 Tîrmeha îsal hat paşxistin û vegera penaberan ji niha ve dest pê kiriye ji ber ku ti metirsî li ser deverên wan nemaye û dikarin jiyana xwe ya asayî bidin destpêkirin.

Iraq dê mesrefa vegerandina penaberan bigire ser xwe

Hikûmeta Îraqî berdewam teşwîqkirina vegera penaberan dike û her cure alîkariyan pêşkêşî wan dike, daku bihaya rojane ya vegerandina bi dehan malbatên penaber be.

Serokê Lijneya Koç û Koçberan li Parlamentoya Iraqê Rojî Ziyad Sîdo ji malpera fermî ya Yekîtiya Niştimanî ya Kurdistanê (PUKMEDIA) re ragihand: “Vegera penaberan bo malên xwe berdewam e û Wezareta Koç û Koçberan dê asankariya vegera wan bike û di vê çarçoveyê de, çar milyon dînar, pariyek erd û karkirina di wezaretan de wek handanek ji bo penaberane.’’

Rojî Ziad Sîdo got: "Hikûmeta Iraqê tekezî li ser vegera penaberan bo malên xwe dike û hewl dide xizmetguzarî û nûavakirina deverên wan pêşkêş bike."

Nêzî 20 kamp li herêmê mane

Li gor zanyariyên PUKMEDIA, her çend piraniya penaberên Iraqî di kampên Hewlêr û Duhokê de dijîn, lê niha nêzîkî 20 kamp li Herêma Kurdistanê hene ku nêzîkî 30 hezar malbat tê de hene, ji bilî hejmareke penaberên ku di kampan de ne û li Hewlêr, Duhok û Silêmaniyê dijîn.

Di sala 2016’an de Iraqê hejmara herî zêde ya penaberan dît

Li gor raporta Rêxistina Navdewletî ya Koçberiyê (IOM), Iraq di Nîsana 2016an de herî zêde hejmara penaberan dît û nêzîkî 3 milyon û 420 hezar kes neçar man cih û warên xwe biterikînin û piraniya wan koçberî Herêma Kurdistanê bûne û li kampan bi cih bûne. Tê çaverêkirin ku Wezareta Koç û Koçberan a Iraqê serjimêriya penaberên ku li Herêma Kurdistanê mane pêk bîne û dawî li pirsgirêka penaberan a li Iraqê bîne.

Penaberên ku li herêmê mane metirsiya demografîk e

Pêngava Iraqê ya vegerandina penaberên Herêma Kurdistanê girîng tê dîtin û divê hikûmeta Iraqê di vegerandina wan de rastgo be, ji ber ku mayîna wan metirsî li ser demografiyê çêdike.

Berpirsê Malbenda  YNK’ê ya Şengalê Dawûd Kalo Cundî ji PUKMEDIA’yê re axivî û got:  "Hikûmeta Iraqê bûdceyeke taybet ji bo çareserkirina pirsgirêkên koçberan û vegerandina wan bo warên xwe terxan kiriye û wek gava yekem dê 10 hezar malbatên aware bên qerebûkirin."

"Pêngava Encumena Wezîran û Wezareta Koç û Koçberan a Iraqê ji bo çareserkirina doseya penaberan û vegera wan gelekî girîng e, ya girîngtir jî divê hikûmeta Iraqê li ser vegerandina van penaberan bo malên wan rastgo be, ji ber ku mayîna wan li herêmê metirsiyek e li ser demografiyê ye.” Daud Kalo Cundî got.

Wezîrê Koç û Koçberan: Divê penaber bê dereng vegerin malên xwe

Berî naha Ivan Fayeq Jabro Wezîrê koç û koçberan di hevdîtinekê de digel nûnerê taybet ê Netewên Yekgirtî û serokê UNHCR Gulam Mihemed Îshaq ragihandibû: ‘’ Em pabendî biryara serokwezîr in û divê penaberên kampên Herêma Kurdistanê di dema xwe de û bê paşxistin vegerin malên xwe, bi taybetî ku niha asayîşa parêzgeha Nînowa bi awayekî baş tê parastin."

Koçberî û Penaber: Em ê alîkariya penaberên ku vegerin

Beriya niha Wezareta Koç û Koçberan a Iraqê ragihandibû: "Em 4 milyon dînar ji bo vegera her malbateke penaberên ku li Herêma Kurdistanê dijîn û piraniya wan li Hewlêr û Duhokê ne û her wiha li Hewlêr û Duhokê ne, terxan bikin." Wek tezmînat ji penaberan re deriyê îstihdamkirina wezaretan vedike Ew ê her malbatekê jî parçeyek erd warbigirin.”

PUKMEDIA