ئه‌مڕۆ له‌مێژوودا

25 ئۆكتۆبه‌ر

25 ئۆكتۆبه‌ر

رووداوه‌كان:
1918: ئینگلیزه‌كان شاری كه‌ركوكیان داگیركرد.
1920: مه‌ندوبی سامی به‌ریتانیا (پرسی كۆكس) یه‌كه‌م ئه‌نجومه‌نی وه‌زیرانی به‌ سه‌رۆكایه‌تی (نه‌قیب عه‌بدولره‌حمان گه‌یلانی) له‌ عێراق دامه‌زراند.
1925: توركیا جلوبه‌رگی نه‌ته‌وه‌یی و كۆمه‌ڵایه‌تی قه‌ده‌غه‌كرد و رایگه‌یاند كه‌ پێویسته‌ جلوبه‌رگی ئه‌وروپی له‌به‌ربكرێت كه‌ زیاتر ئه‌و یاسایه‌ تایبه‌ت بوو به‌ گه‌لی كورد.
1936: هه‌ردوو سه‌ركرده‌ی ئیتالی (بینیتۆ مۆسۆلۆنی) و ئه‌ڵمانی (ئه‌دۆلف هێتله‌ر) میحوه‌ری ئیتالی/ئه‌ڵمانی یان دامه‌زراند كه‌ دواتریش یابان رۆشته‌ پاڵیانه‌وه‌.
1944: یابان ده‌ستیكرد به‌ هێرشه‌كانی (كامیكاز) كه‌ بریتی بوون له‌ هێرشی خۆكوژی به‌ فڕۆكه‌كان بۆ سه‌ر كه‌شتیه‌ جه‌نگیه‌كانی ئه‌مریكا.
1945: به‌ستنی یه‌كه‌مین كۆنگره‌ی پارتی دیموكراتی كوردستانی ئێران له‌ شاری مهاباد و هه‌ڵبژاردنی پێشه‌وا قازی محه‌مه‌د به‌ سه‌رۆكی پارته‌كه‌.
1952: لوبنان بوون به‌ ئه‌ندامێتی ئه‌نجومه‌نی ئاسایش نێوده‌وڵه‌تی برده‌وه‌.
1958: كشانه‌وه‌ی هێزی ئه‌مریكا له‌ لوبنان دوای ئه‌وه‌ی بارودۆخه‌كه‌ هێوربوویه‌وه‌ به‌ كۆتایی هێنان به‌ ویلایه‌تی سه‌رۆك (كمیل شه‌معون).
1971: نه‌ته‌وه‌ یه‌كگرتووه‌كان چینی میللی كرده‌ ئه‌ندام تا ببێته‌ ئه‌ندامی هه‌میشه‌یی له‌ ئه‌نجومه‌نی ئاسایشی نێوده‌وڵه‌تی و تایوان ده‌ركرا.
1973: نیجیریا په‌یوه‌ندیه‌ دیبلۆماتیه‌كانی پچڕاند له‌گه‌ڵ ئیسرائیل و بوو به‌ یه‌كه‌مین ده‌وڵه‌تی  ئه‌فریقی كه‌ دوای جه‌نگی ئۆكتۆبه‌ر په‌یوه‌ندی بپچڕێنێت.
1976: سه‌ره‌تای كاره‌كانی لوتكه‌ی نۆهه‌می سه‌ركرده‌كانی وڵاتانی عه‌ره‌بی له‌ قاهیره‌.
1991: كشانه‌وه‌ی دوا سه‌ربازی سڕبی له‌ سلۆڤینیا و راگه‌یاندنی سه‌ربه‌خۆیی بوونی دوای جه‌نگی ده‌ رۆژه‌كه‌ی نێوان سڕبیا و سلۆڤینیا.
1996: كچێكی 17 ساڵ به‌ ناوی (له‌یلا كاپلان) له‌ پۆلیسخانه‌ی ئه‌ده‌نه‌ خۆی ته‌قانده‌وه‌ و بووه‌ هۆی كوشتنی 5  كه‌س و برینداربوونی 100 كه‌س.
1998: ره‌تبوونی ئاوی رووباری نیل له‌ رێگه‌ی (ته‌رعه‌تول سه‌لام ) له‌ چوارچێوه‌ی پرۆژه‌ی گه‌شه‌پێدانی سینا.
2001: خستنه‌بازاڕی (ویندۆز ئێكس پی) به‌ فه‌رمی.
2004: سه‌رۆكی كۆبا (فیدل كاسترۆ) رایگه‌یاند كه‌ كۆتایی ده‌هێنێت به‌ مامه‌ڵه‌كردنی دۆلاری ئه‌مریكی له‌ سه‌ره‌تای 8 ی نۆڤه‌مبه‌ره‌وه‌.
2009: ئه‌نجامدانی هه‌ڵبژاردنی سه‌رۆكایه‌تی له‌ تونس كه‌ له‌ نێوان هه‌ر یه‌ك له‌ زه‌ینولعابیدین بن عه‌لی و محه‌مه‌د بوشیحه‌ و ئه‌حمه‌د ئینوبلی و ئه‌حمه‌د ئیبراهیم ئه‌نجامدرا.
2010: له‌ شاری هه‌ڵه‌بجه‌ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی سینه‌مای سلێمانی به‌ هاوكاری به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی مۆنۆمێنتی هه‌ڵه‌بجه‌ و به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی رۆشنبیری هه‌ڵه‌بجه‌ یه‌كه‌مین ڤیستیڤاڵی فیلمی دیكۆمێنتاری (هه‌ڵه‌بجه‌ی شه‌هید)ی سازكرد.
2010: كورد و هاوپه‌یمانی نیشتمانی (ته‌حالوفی وه‌ته‌نی) له‌سه‌ر 25 خاڵ له‌ باره‌ی پێكهێنانی حكومه‌تی نوێوه‌ رێكه‌وتن.
2010: مۆزه‌خانه‌ی عێراق رایگه‌یاند كه‌ 30 هه‌زار ئاسه‌وار تۆماركراوه‌.
2012: كۆمپانیای مایكرۆسۆفت له‌ شاری نیویۆرك له‌ ویلایه‌ته‌ یه‌كگرتووه‌كان ئاهه‌نگی گێڕا به‌ بۆنه‌ی كه‌وتنه‌ بازاڕ و ئیشپێكردنی فه‌ڕمی ویندۆزی هه‌شتی نوی.

له‌دایكبوون:
1759: ویلیام گرنفیل، سه‌ره‌ك وه‌زیرانی شانشینی یه‌كگرتوو.
1806: ماكس شتیرنز، فه‌یله‌سوفی ئه‌ڵمانی.
1811: ئیفاریست جالوا، زانای بیركاری فه‌ره‌نسی.
1825: یوهان شتراوسی كوڕ، مۆسیقاری نه‌مساوی.
1838: جۆرج بیزیه‌، مۆسیقاری فه‌ره‌نسی.
1881: بابلۆ بیكاسۆ، نیگاركێشی شێوه‌كاری ئیسپانی.
1889: موكه‌رره‌م عوبێد، سیاسه‌تمه‌داری میسری.
1895: لیفی ئه‌شكول، سه‌ره‌ك وه‌زیرانی ئیسرائیل.
1913: كلاوس باربی، عه‌سكه‌رتاری ئه‌ڵمانی.
1921: مه‌لیك میخائیلی یه‌كه‌م، مه‌لیكی رۆمانیا.
1926: بو كاربیلان، نوسه‌ر و شاعیری فنله‌ندی.
1927: جۆرج باتل، سه‌رۆكی ئۆرۆگوای.
1940: بوب نایت، یاریزان و راهێنه‌ری تۆپی سه‌به‌ته‌ی ئه‌مریكی.
1952: سه‌میر جعجع، سیاسه‌تمه‌داری لوبنانی.
1952: ئیوانیس كیراستاس، یاریزان و راهێنه‌ری تۆپی پێی یۆنانی.
1953: جاسم یه‌عقوب، یاریزانی تۆپی پێی كوێتی.
1958: نه‌سر حه‌ماد، ئه‌كته‌ری میسری.
1958: كورنیلیا ئیندو، ژنه‌ مه‌له‌وانی ئه‌ڵمانی.
1965: عه‌بدوڵڵا سنانی، ئه‌كته‌ری سعودی.
1969: ئولیگ سالینكۆ، یاریزانی تۆپی پێی روسی.
1971: ماجید موهه‌ندیس، گۆرانیبێژی عێراقی/سعودی.
1976: ئه‌حمه‌د دوخی، یاریزانی تۆپی پێی سعودی.
1977: بریجیت برینتس، ژنه‌ یاریزانی تۆپی پێی ئه‌ڵمانی.
1977: یهوناتان جاترو، ئه‌كته‌ر و گۆرانیبێژی ئیسرائیلی.
1981: شون رایت فیلیبس، یاریزانی تۆپی پێی ئینگلیزی.
1984: كایتی بیری، ژنه‌ گۆرانیبێژی ئه‌مریكی.
1984: ئیڤان رامیس، یاریزانی تۆپی پێی ئیسپانی.
1985: سیارا، ژنه‌ ئه‌كته‌ر و گۆرانیبێژی ئه‌مریكی.
1985: دانییلی بادیلی، یاریزانی تۆپی پێی ئیتالی.
1987: دارون گیبسون، یاریزانی تۆپی پێی ئیرله‌نده‌ی باكور.

وه‌فات:
304: پاپا مارسیلینیۆس، پاپای كه‌نیسه‌ی رۆمانی كاسۆلیكی.
1154: مه‌لیك ستیفن، مه‌لیكی ئینگلته‌ره‌.
1400: جیفری چوسر، شاعیری ئینگلیزی.
1647: ئیڤانجیلستا تورشیللی، زانای فیزیای ئیتالی.
1733: جیوفانی جیرولامۆ ساچیری، قه‌شه‌ی یه‌سوعی و فه‌یله‌سوفی ئیتالی.
1760: مه‌لیك جۆرجی دووه‌م، مه‌لیكی شانشینی یه‌كگرتوو.
1806: هنری نوكس، جه‌نه‌ڕاڵی ئه‌مریكی.
1826: فیلیپ بینیل، پزیشكی فه‌ره‌نسی.
1920: مه‌لیك ئه‌سكه‌نده‌ری یه‌كه‌م، مه‌لیكی یۆنان.
1966: محه‌مه‌د كه‌مال میسری، ئه‌كته‌ری میسری ناسراو به‌ (شرفنتح)
1983: مه‌حمود ده‌یاب، شانۆ نوسی میسری.
1998: سه‌بری بۆتانی، شاعیری ناوداری كورد.
2002: ریچارد هاریس، ئه‌كته‌ری ئیرله‌ندی.
2002: رینیه‌ سوم، زانای بیركاری و فه‌یله‌سوفی فه‌ره‌نسی.
2010: د. مارف خه‌زنه‌دار، نوسه‌ر و رووناكبیری كورد.

جه‌ژن و بۆنه‌كان:
جه‌ژنی كۆماریی له‌ كازاخستان.
جه‌ژنی سوپاس له‌ دوورگه‌كانی عه‌زرا و جرینادا.
جه‌ژنی هێزه‌ چه‌كداره‌كان له‌ رۆمانیا.


PUKmedia ئا/ حسێن هه‌ڵه‌بجه‌ی