riklam

په‌رۆشی ریفۆرمخوازیی‌و به‌ئاگاهاتنه‌وه‌

kurdistani 02:23 PM - 2014-10-23
 ته‌حسین ته‌ها چۆمانی‌

ته‌حسین ته‌ها چۆمانی‌

 ته‌حسین ته‌ها چۆمانی‌

کاتێک رووداوەکان زیاد لەوەی کە هەن روو دەدەن، ئەسته‌مە به‌ئاسانی هیچ تیۆریست‌و شرۆڤه‌کاری سیاسی، رووداوەکان وەک ئەوەی کە روویان داوە نا، بەڵکو وەک ئەوەی کە لە داهاتوودا روو دەدان، بتوانن خوێندنەوەی بکەن. چونکە شەپۆلی گۆڕانکارییەکانی خۆرهەڵاتی ناوین، لە بەهاری عەرەبییەوە بگرە تاوەکو سەرهەڵدانی دیارەکی داعش ئەوەی پێ وتین، کاتێک وڵاتانی خۆرهەڵاتی ناوین لە چوارچێوە گشتییەکەیەکەیاندا رووبەڕووی داتەپینی  سیاسەتی بوونەته‌وه‌، بۆیه‌ هەر جۆرە ریفۆرمێکی سیاسیی هه‌م پێویستی بە کاتی زیاتر و هەم بە کارەکتەری سیاسیی نوێ هەیە، بۆیە کاتێک دەبینین دوای گۆڕانکارییە نەوعیەکانی بەهاری عەرەبی، چ سیاسەت‌و چ کارەکتەری سیاسیی ئەرزشێکی ئەوتویان نەماوە بۆ بەرگرتن لەوەی کە هەیەو روو دەدات.
ئەمڕۆ ناوچەکە بەشێوەیەکی ناڕاستەوخۆ بۆتە مەڵبەندی کۆبوونەوەو خۆ رێکخستنی مۆڵەگەی تیرۆرسیتی. ناتوانین هەروا بە ئاسانی لەڕێی کۆمەڵێک چەمک و دەستەواژەی سیاسی و فەلسەفی...تاد، خوێندنەوە بۆ رووداوەکانی داهاتوو بکەین، یاخود بنه‌ڕه‌تی سه‌رهه‌ڵدانی ئه‌م رووداوانه‌ به‌ئاسانی ده‌ستنیشانی بکه‌ین، چونکە ئەوەی روو دەدات، رووداوگەلێکن کە ئەستەمە بەو ئاسانییە پێشیان پێ بگیرێت، ئێمە کاتێک لە هەموو ئەو رووداوانە بەئاگا دێیینەوە، کە دەبینین زەمینەیەک نەماوەتەوە بۆ ململانێکان و رووبەڕووبوونەوەکان، بەتێگەیشتنێکی دیکە دەتوانین بڵێین رووداوەکان لە بن سەرینی کارەکتەرو سیستمی سیاسیی ئێمەدا بەبێ هیچ بە ئاگا هاتنەویەک روو دەدەن، کە دواجار ناتوانین هیچ رۆڵێکی فعلیمان لە بەرپەرچدانەوەیان هەبێت.
ئەوەی دەمەوێ ئاماژەی پێدەم ئەوەیە، بنەمای هەموو ئەو رووداوانەی کە روو دەدەن، چیتر بەم ئاسانییە رێگە بە شیکه‌ره‌وه‌و لێکۆڵەرو نوخبەی رۆشنبیر نادەن، تەفسیری تەواوی رووداوەکانمان بۆ بکەن، چونکە ئەمڕۆ باڵانسی ململانێکان رووبەڕووی شۆکێكی کاریگەری ئاڵۆزی سیاسیی بوونەتەوە، ئەوەش باشکرا ئەوەمان پێدەڵێت، کە خوێندنەوەمان بۆ دۆخی سیاسی ناوچەکە بەگشتی، هەم کورتی هێناوەو هەم لە بێ ئاگایی و بۆشاییەکی زۆری سیاسیدا کەنار کەوتووین.
قسەی زیاتر لەسەر ئەوەنییە بۆچی دەبوو رووداوەکان بەوشێوەی کە روویاندا دەبوو روو بدەن، بەڵکو قسەی سەرەکی لەوەدایە کە ئۆرگانە بنەڕەتییەکانی دەوڵەتداری و مەعریفەی سیاسی بە تەواوی مانا رووبەڕووی بێ رۆڵییەکی جددی بوونەتەوە. چونکە هەرکاتێک کۆڵکە بنەڕەتییەکانی دەوڵەت و مەعریفەی سیاسی کاره‌کته‌ره‌کان کەوتە بۆشایی‌و بێ رۆڵییەوە، ئەو کات بیر لە گرنگی و رۆڵی کاریگەریان دەکەینەوە.
بەڵێ روودواکان، زیاد لەوەی هەن بەهێزێکی تۆقێنەری کارەساتی مرۆیی بەڕووماندا دەتەقنەوە، شڵژانێکی گەورە لە دۆخی سیاسی ناوچەکەدا هاتۆتە ئاراوە. کە پێ ناچێت کارەکتەرە سیاسی و تەنانەت تیۆریستە سیاسی و فەلسەفی و سۆسیۆلۆجیستە سیاسییەکانیش بتوانن بە ئاسانی بەر بەم شڵژانە سیاسییە بگرن. به‌تایبه‌ت دۆخێکی وه‌ک ئێستای ده‌رکه‌وتنی دیارده‌ی تیرۆر (داعش) که‌ له‌و په‌ڕی بێ ئاگایی و بۆشایی سیاسی و ده‌وڵه‌تدارییه‌وه‌، به‌ هێزێکی تۆکمه‌و داگیرکارییه‌وه‌ خۆی کردۆته‌‌ ئه‌مری واقیع. له‌م رووه‌وه‌ ده‌پرسین ئایا چۆن ده‌توانرێت بیر له‌ ریفۆرمێکی سیاسی بکرێته‌وه‌، له‌ کاتێکدا جوگرافیای سیاسی ناوچه‌که‌ له‌ ژێر هه‌ڕه‌شه‌دایه‌؟ بێگومان وه‌ڵامدانه‌وه‌ی ئه‌م پرسیاره‌و په‌رۆشییه‌کانی به‌نده‌ به‌ په‌رۆشییه‌کانی دوای دیار‌ده‌ی داعش و ئاسایی بوونه‌وه‌ی دۆخی سیاسی، به‌ڵام به‌ر له‌وه‌ش خاڵه‌ گرنگه‌که‌ بریتییه‌ له‌ به‌ئاگاهاتنه‌وه‌ی کاره‌کته‌ری سیاسی و گه‌ڕانه‌وه‌ بۆ ئه‌کتیڤ کردنه‌وه‌ی کۆڵه‌که‌ سه‌ره‌کییه‌کانی ده‌وڵه‌ت‌و ریفۆرمێکی ته‌واوه‌تی، که‌ بوار به‌ خۆ رێکخستنی نهێنی و دیارده‌ی تازه‌ نه‌دات دووباره‌ سه‌ر هه‌ڵبده‌نه‌وه‌.
لێره‌دا چه‌نده‌ پێویسته‌ ریفۆرمی سیاسی بکرێت، هێنده‌ش زیاتر به‌ئاگا هاتنه‌وه‌ی عه‌قڵی سیاسی پێویسته‌‌، چونکه‌ هه‌موو ریفۆرمێکی سیاسی پێویستی به‌ عه‌قڵێکی گه‌وره‌ی سیاسی هه‌یه‌، بۆ ئێمه‌ی کورد که‌ له‌ڕووبه‌ڕووبوونه‌وه‌ی ئه‌م مه‌ترسیه‌داین، جگه‌ له‌و یه‌کڕیزی و یه‌ک گوتارییه‌ی که‌ باس ده‌کرێت، دواجار پێویسته‌ ده‌ست له‌ سیاسه‌تی پارچه‌کردارانه‌ هه‌ڵبگیردرێت، چونکه‌ سیاسیه‌تی پارچه‌کردارانه‌ سه‌قامگیرییه‌کی کاتیانه‌یه‌و‌ زیاتر ناتوانێت هیچ جۆره‌ گۆڕانێکی نه‌وعی له‌ زه‌مینه‌ی سیاسیدا بێنێته‌ ئاراوه‌.

له‌كوردستانی نوێوه‌

ئەمانەش ببینە

زۆرترین خوێنراو

هەواڵەکان دەنێرین بۆ مۆبایلەکانتان

ئەپڵیکەیشنی

app دابەزێنە

Play store app store app
The News In Your Pocket